نمازجمعه ۱۳ مرداد ماه ۹۱
خطبـه اول
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کنم چرا که تقوا بهترین زاد و توشه برای رستگاری اُخروی و برترین راه برای جلب عنایات الهی و سعادت دنیوی است.
ماه مبارک رمضان، ماه خدا است. ماه رحمت، برکت و مغفرت است. ماه عنایت ویژه‌ی خداوند به مؤمنان است، ماه اجابت دعا، قبولی اعمال و الطاف ویژه خداوند به روزه‌داران می‌باشد. ماه سعادت و رستگاری انسان است، ماه سرنوشت و آینده انسان است، ماهی است که می‌توان از باتلاق ابتذال و گناه و دوری از خدا به اوج محبوبیت الهی رسید، ماهی است که خدا دست انسان را می‌گیرد انسانی که پایش در گرداب گناه گرفتار است.
پیامبر اسلام محمدبن‌عبدالله (صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم) درباره ماه مبارک رمضان و آثار عالیه‌ی این ماه در حیات انسان، سخنان و سفارشات ویژه‌ای دارد. در نماز جمعه‌ی قبل بیان شد که ایشان فرموده‌اند ماه مبارک رمضان ماه توبه، عبادت، ثواب مضاعف و خودسازی است، در این خطبه نیز پیرامون سخنان آن حضرت در رابطه با ماه مبارک رمضان می‌پردازیم و امیدواریم که سرلوحه زندگی ما در این ماه نورانی شود.
یکی از سفارشات رسول خدا (صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم) به روزه‌داران در این ماه این است که ای روزه‌داران، آخرت بینی و اندیشه‌ی سعادت اُخروی باید در وجود شما در این ماه قرار گیرد و در دیگر ماه‌ها نیز برخاسته از نهادینه شدن این اندیشه‌ی آخرت‌گرایی، باید زندگی کنید. بدین خاطر می‌فرمایند: «وَ اذْکُرُوا بِجُوعِکُمْ وَ عَطَشِکُمْ فِیهِ جُوعَ یَوْمِ الْقِیامَهِ وَ عَطَشَهُ»[۱] روزه‌داران، به یاد بیاورید با این تشنگی و گرسنگی که در ماه می‌بینید و تحمل می‌کنید و فشاری که بر شما وارد می‌کند، گرسنگی و تشنگی‌تان در روز قیامت را یاد بیاورید، اما جوع و عطش ماه مبارک رمضان به گاه افطار پایانی دارد، اما جوع و عطش روز قیامت بی‌پایان است، جوع و عطش ماه مبارک رمضان دنیوی است اما جوع و عطش روز قیامت اُخروی است.
در قرآن پیرامون آخرت‌گرایی و اینکه انسان و مؤمن و مسلمان باید به فکر آخرت خود باشد و دنیا را فرصتی بداند برای سعادت اُخروی، آیات زیادی نازل شده است: «اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِی غَفْلَهٍ مُعْرِضُونَ»[۲] حساب روز قیامت برای مردم نزدیک است اما مردم در غفلت به سر می‌برند، «وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ»[۳] باید نگاه همه انسان‌ها به فردایشان باشد و مراد از فردا قیامت است، قرآن می‌فرماید قیامت گویا فردا برپا می‌شود. بنابراین یکی از اموری که در ماه مبارک رمضان مؤمنان باید به آن بپردازند، اندیشمندی، تفکر و نهادینه کردن این نگاه در وجودشان است که به فکر آخرت باشند، به فکر قیامت باشند، به فکر حساب آینده‌ی خود در صحرای محشر باشند.
یکی دیگر از او سفارشات رسول خدا (صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم) به روزه‌داران این نکته است که انسان مؤمن، انسان مسلمان و انسانی که روزه‌دار و مهمان خدا است باید در خود روح دیگر دوستی، همیاری و همراهی ایجاد کند، دستگیر دیگران باشد، یاور و کمک رسان دیگران به ویژه فقرا باشد، بدین خاطر می‌فرماید: «تَصَدَّقُوا عَلی فُقرائِکُم وَ مَساکِینِکُم»[۴] ای مردم، به فقرا و مساکین صادقانه کمک کنید، بدون منت کمک کنید، با شکر خدا کمک کنید که توفیق احسان به شما داده است. به همین خاطر است که باز می‌فرماید: این مؤمنان، به روزه‌داران مؤمن افطار دهید، همیار آنها باشید، در کنار آنها باشید، به فکر آنها باشید، میزبان آنها باشید، این‌ها مهمانان خدا هستند، لذا وقتی که به مهمانان خدا افطار می‌دهید گویا خادم عرش هستید و میزبان اصلی، خداست.
در این زمینه باز پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم) می‌فرماید: یکی دیگر از اقشار جامعه که در این ماه مناسبت است که کمک ویژه به آنها شود و در ماه‌های دیگر نیز این کمک ادامه یابد، یتیمان هستند. «تحننوا علی ایتام الناس» ای مردم، ای مؤمنان، به یتیمان عنایت داشته باشید، کسانی‌که سرپرست ندارند و نیازمند کمک هستند. باز می‌فرمایند: «وَ مَنْ اَکْرَمَ فِیهِ یَتیماً اَکْرَمَهُ اللهُ یَوْمَ یَلْقاهُ»[۵] هر کس یتیمی را در دنیا یاری رساند و اکرام کند، خداوند روز قیامت او را اکرام خواهد کرد.
یکی دیگر از گروه‌هایی که انسان باید به آنها بپردازد و کمک کند، ارحام هستند. می‌فرماید: «صلوا ارحامکم» با خویشان خود پیوند داشته باشید، قهر نداشته باشید هرچند آنها به شما بدی کنند، هر چند آنها شما را تحقیر کنند، تضعیف کنند، غیبت کنند، اما شما با آنها خوب باشید و قطع رحم نکنید. لذا می‌فرمایند: «وَ مَنْ وَصَلَ فِیهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اللَّهُ بِرَحْمَتِهِ یَوْمَ یَلْقَاهُ»[۶] هر کس در این ماه پیوند خویشی خود با خویشاوندان را حفظ کند خداوند هم در روز قیامت رحمتش را به او پیوند می‌زند و اما اگر کسی از اقوام و خویشان خود قهر باشد، بی‌توجه باشد و قطع رحم کند، می‌فرمایند: «وَ مَنْ قَطَعَ فِیهِ رَحِمَهُ قَطَعَ اللَّهُ عَنْهُ رَحْمَتَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ»[۷] هر کس در این ماه با خویشان خود قهر کند و از در آشتی در نیاید، خداوند در روز قیامت رحمتش را از او قطع خواهد کرد.
بدین خاطر است که انسان باید در این ماه در وجود خودش روح دیگر دوستی نسبت به اقوام، ایتام، فقرا و بزرگان، سالمندان، خردسالان، پیر و جوان ایجاد کند، لذا می‌فرماید: «وَ وَقِّرُوا کِبَارَکُمْ»[۸] بزرگان خود، ریش‌سفیدان خود، کسانی‌که سنی از آنها گذاشته، پدر و مادر و دیگران را بزرگ بپندارید و تجلیل کنید، «وَارْحَمُواصِغَارَکُمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَکُمْ»[۹] با کودکان خود از در مهربانی در آیید، یعنی روزه‌دار باید چنان خود را در عرصه دیگر دوستی، همیاری، محبت و مهربانی به دیگران معماری کند که وجودش در بین خانواده، اقوام و جامعه مایه آرامش، آسایش، رحمت و مهرورزی باشد، این سفارش رسول خدا (صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم) است.
سومین سفارش رسول خدا (صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم) به روزه داران، خویشتن دارای از اذیت و آزار و فشار بر دیگران است. انسان مؤمن و انسان روزه دار باید چنان باشد که وجودش مایه‌ی آسایش باشد، مایه آرامش باشد، آزارش به کسی نرسد، لذا می فرماید: «وَ احْفَظُوا أَلْسِنَتَکُمْ»[۱۰] زبانتان را حفظ کنید چون بیشترین اذیت و آزار انسان با زبان به دیگرا وارد می‌آید. باز می‌فرماید: «وَ مَنْ کَفَّ فِیهِ شَرَّهُ کَفَّ اللَّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ»[۱۱] هر کس در این ماه، اذیت و آزار و شرّش را نسبت به دیگران حفظ کند خداوند نیز عذابش در روز قیامت را از او باز خواهد داشت، و در نهایت می فرماید: «مَنْ حَسَّنَ مِنْکُمْ فِی هَذَا الشَّهْرِ خُلُقَهُ کَانَ لَهُ جَوَازاً عَلَى الصِّرَاطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ الْأقْدَامُ»[۱۲] هرکس در این ماه اخلاقش را نیکو گرداند، خوش‌اخلاق باشد، خوش برخورد باشد، خوبی دیگران را چند برابر پاسخ دهد، بدی دیگران را با پاسخ بد جواب ندهد بلکه خوبی کند و وجودش سراسر خدمت باشد، خداوند جواز عبور از صراط را در روز قیامت به او خواهد داد، روزی که پاهای انسان‌ها همه لرزان است و در معرض سقوط در جهنم هستند.
خدایا به همه ما این موهبت‌ها را عنایت بفرما، خدایا این ماه مبارک رمضان را برای ما ماهی سراسر نور قرار بده.
خطبـه دوم
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کنم چرا که تقوا کلید گنج رستگاری و طریق جلب الطاف ویژه الهی است.
در خطبه دوم پیرامون چند موضوع به اختصار سخن می‌گوییم:
مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای (دامت برکاته العالیه) در دیدار جمعی از محققان، پژوهشگران و مسئولان شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌های علم و فناوری، مطالب بسیار مهمی ایراد فرمودند که به بخشی از آنها اشاره می‌کنم:
معظم له فرمودند: ایران امروز در یک مقطع ماندگار تاریخی و حساس قرار دارد یعنی تاریخ ایران را که ملاحظه می‌کنیم از همان ابتدای آغاز تمدن ایران تاکنون هیچ گاه ایران اسلامی در چنین مقطع حساسِ تاریخی قرار نداشته است. شناخت صحیح مسئولان و کسانی که در عرصه‌ی مدیریت، نقش اساسی دارند، در حوزه مسئولیت خود و انجام صحیح مسئولیت، قطعاً ملت ایران را به سمت آرمان‌ها که همه نویدبخش هستند هدایت خواهد کرد.
مقام معظم رهبری فرمودند: هیچ بن‌بست برطرف نشدنی در مسیر حرکت رو به پیشرفت ایران اسلامی وجود ندارد و باز فرمودند: یکی از راه‌های عبور از مقطع کنونی، اقتصاد مقاومتی است چرا که دشمن با تهاجم اقتصادی، قصد تخریب فضای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ایران اسلامی را دارد و یکی از مسائل و امور مهم اقتصاد مقاومتی، اقتصاد بر پایه تولید دانش بنیان است بدین معنا که متخصصان و پژوهشگران با طراحی‌های اقتصادی و شرکت‌های دانش بنیان با تولید محصول های مورد نیاز جامعه، ایران اسلامی را از وابستگیِ اقتصادی به کشورهای دیگر نجات دهند.
ایشان فرمودند: ایجاد بانک نیازها و یافته‌ها و داشته‌ها و مدیریت نیازمندی‌های جامعه به سمت شرکت‌های دانش بنیان برای برطرف کردن نیازها و از آن طرف، استفاده از یافته‌های علمی توسط نهادهای مورد نیاز در آن امور، یک مسئله‌ی اساسی و جدی است.
و مقام معظم رهبری در آخر فرمودند: باید همه مسئولان و همچنین مردم از شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌های علم و فناوری، حمایت مادی و معنوی کنند.
روز شنبه، الحمدالله ماه مبارک رمضان به نیمه می‌رسد. این یکی از اموری است که خداوند به مؤمنان توفیق داده است در آستانه نیمه ماه و تولد گهربار امام مجتبی (علیه السلام) سبط اکبر رسول خدا محمد بن عبدالله (صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم).
امام مجتبی (علیه السلام) در زندگی پرفراز و نشیب خود بسیار شرایط حساسی را مدیریت کردند، شرایطی که قطعاً در فضایی که اگر عصمت وجود نداشت منافقان، مشرکان و کفار کار اسلام را یکسره کرده بودند و آن حضرت با مدیریت، این فضا را هدایت کردند.
حدیث ماندگار آن حضرت در رابطه با اخلاق این است: «اِنَّ اَحْسَنَ الْحَسَن الخُلْقُ الْحَسَن»[۱۳] زیباترین زیباییِ انسان، اخلاق زیبا است و من از همه‌ی شما مؤمنان و روزه‌داران تقاضا دارم که اخلاق فردی، اخلاق خانوادگی، اخلاق اجتماعی و اخلاق‌کاری را معماری کنید آنچنانی که امام حسن مجتبی (علیه السلام) گفتند، مردم دار باشید، خدمت به مردم کنید به ویژه در شرایط کنونی.
روز شنبه آغاز هفته اطعام نیازمندان و اکرام ایتام است. خدمت به این عزیزان که نیازمندان جامعه هستند یک موهبت الهی به شخص احسان کننده است. از کمیته امداد امام خمینی (ره) جداً تشکر می‌کنم که خدمات بسیار شایانی در ایران اسلامی و استان ولایت مدار بوشهر ایجاد کرده‌اند.
روز شنبه، روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی است. متأسفانه هم‌اینک جامعه جهانی به اسم حقوق بشر بزرگ‌ترین جنایات را به بشریت وارد می‌کند، مردم سوریه را قتل‌عام می‌کنند، مردم میانمار را قتل عام می‌کنند، مردم غزه را قتل عام می‌کنند، مردم افغانستان و عراق را قتل عام می‌کنند اما هیچ کس از مجامع حقوق بشری فریاد نمی‌زند و قطعنامه‌ای صادر نمی‌کند، اما اگر یک جنایت‌کار صهیونیسم در جایی مورد تعرض قرار گرفت تمام مجامع حقوق بشری فریاد می‌زنند. تمام جنایات بشری ضد بشری جهان سلطه را محکوم می‌کنیم و خواهان مراعات حقوق بشر در سراسر جهان به ویژه سرزمین‌های اسلامی هستیم.
در هفته آینده شب‌های قدر را نیز داریم، شب‌های قدر شب‌های سرنوشت ساز انسانی است که «خَیْرٌ مِنْ ألْفِ شَهْرٍ»[۱۴]. امیدوارم با برنامه‌هایی که در سطح ایران و استان صورت می‌گیرد و با حضور مومنان، این شب‌ها شب‌های مهم و شب‌های سرنوشت‌ساز برای همه ما مبارک و خیر باشد.
روز سه شنبه روز خبرنگار است، محضر مبارک خبرنگاران عزیز تبریک عرض می‌کنم، از تلاش‌های مخلصانه، کارشناسان و بسیار بابصیرت خبرنگاران متعهد تشکر و قدردانی می‌کنم. خبرنگاران حلقه واسط بین حوادث و حقایق و مردام هستند. خبرنگاران انقلابی، خدمات شایسته‌ای در انقلاب ارائه کرده‌اند و هم اینک در جهانی که مراکز ارتباط جمعی به دست صهیونیست‌ها و جهان سلطه است در بیداری اسلامی و خیزش جهانی مردم نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند.
تشکر و قدردانی نیز می‌کنم از شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی ایران که در این انقلاب خدمات بسیار شایسته‌ای ارائه کرده‌اند.
خدایا درظهور آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تعجیل بفرما.