نمازجمعه ۳۰ اردیبهشت ماه ۹۰
خطبه اول
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
شما عزیزان نمازگزاران به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کنم چرا که تقوا بهترین زاد و توشه برای سعادت اخروی و برترین راه برای جلب رضایت الهی در حیات دنیوی است.
در خطبه اول بنابراین گزارده ایم که از راه خدا سخن بگوییم، راه خدایی زندگی کردن، راهی که راه انبیاء، راه قرآن و راه اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) است. راهی که سرانجامش رضایت الهی و بهشت برین است، راهی که سفارش شده‌ی خاتم‌الانبیاء محمد مصطفی (ص)است، راهی که خدا با ماست، ما هم با خدا هستیم. راهی که در آن راه، خود خداوند در بحران‌ها، شدائد و گرفتاری‌ها دست انسان را می‌گیرد، نجاتش می‌دهد و در مسیر تعالی انسانی یاری می‌نماید. راه خدا، همان صراط مستقیم است و صراط مستقیم و راه خدا عبودیت است. راه خدا یعنی اعتقاد، رفتار و اخلاق دینی داشتن که اساس و جوهره آن ایمان است.
در رابطه با صفات مؤمنین سخن گفتیم که انسان با ایمان دارای چه صفاتی است. یکی از آن صفات، اخلاق مداری بود، اخلاق فردی، اخلاق خانوادگی، اخلاق اجتماعی و اخلاق کاری. در رابطه با اخلاق خانوادگی عرض شد که ابعادی دارد: اخلاق همسرداری، فرزند داری، خویشاوند داری و پدر و مادر داری. در رابطه با اخلاق همسر داری سخن بسیار گفتیم و امروز در این خطبه و در این محفل نورانی، آخرین بخش از اخلاق همسر داری را محضر مبارک شما عزیزان به اختصار عرض می‌کنم.
پدر خانواده و شوهر سه کار اساسی دارد:
۱- حفظ و ارتقای سطح فرهنگ دینی خانواده
۲- تأمین معاش و اقتصاد خانواده
۳- ایجاد جو مهربانی و مهرورزی، صمیمیت و محبت بر خانواده که انسان باید نسبت به همسر خود با اخلاق مداری و اخلاق محوری او را تکریم و تعظیم نماید
بخش‌هایی از این مهرورزی شوهر نسبت به همسر را بیان کردیم مثل احترام گذاردن، نادیده انگاری اشتباهات غیر دینی، راست گفتاری، همیاری، خوش‌رفتاری و خانواده مداری. این‌ها نکاتی است که باید یک شوهر در خانواده مراعات کند که پیرامون آنها سخن گفته شد.
یکی دیگر از نکات مهمی که باید شوهر و پدر خانواده در خانه مراعات کند، مدیریت بحران زندگی است. زندگی زن و شوهر در یک خانواده، فراز و نشیب‌های بسیاری دارد، گاهی فضای خانواده مطلوب و گاهی دچار بحران است. در بحران، شوهر و پدر خانواده باید مدیریت بحران داشته باشد. این فشار، عصبانیت، گرفتاری، دلخوری و ناراحتی که ایجاد شده است را بتواند در ابعاد مختلف خانواده خود مدیریت کند و بحران را رفع کند، اگر مدیریت نداشته باشد قطعاً این مشکل کوچکی که در خانواده به وجود آمده به یک معضل تبدیل خواهد شد، گسترش پیدا کرده و اختلاف جدی می‌شود و سرانجامش ناراحتی‌های بسیار شدید شده و حتی به طلاق می‌انجامد. به همین خاطر شوهر و پدر خانواده باید قدرت مدیریت بحران خانواده را داشته باشند. اختلاف گاهی با همسر است، گاهی با خانواده همسر است و گاهی با خانواده خود است، در این فضا اولین کاری که باید یک شوهر و پدر خانواده انجام دهد، خون‌سردی، برخورد نکردن و دچار عصبانیت نشدن است، با خون سردی مسئله را حل کند، زمینه‌های گسترش را جلوگیری کند و با کدخدامنشی فضا را از بحران بیرون آورد و ارتباط صمیمی بین کسانی که اختلاف دارند برقرار کند، به همین خاطر باید شوهر و پدر خانواده عوامل بحران زایی خانواده خودش را تشخیص دهد و پیشگیری کند، پیش بینی کند و نگذارد پیش بیاید، اگر پیش آمد به همین طریق که عرض کردم جلوگیری کند. روح صمیمیت، وحدت و مهربانی در تمامی شعاع خانواده خود، پدر و مادر خود و پدر و مادر همسر، چنان ایجاد کند که زمینه اختلاف، هرگز پیش نیاید و اگر پیش آمد با آرامش و مهربانی، ایجاد صمیمیت و رفع کدورت کند.
شما ملاحظه می‌کنید که گاهی بین زن و شوهر اختلافی ایجاد می‌شود، متأسفانه گاهی زبان به نیشخند، نکوهش و توهین باز می‌شود، قهر صورت می‌گیرد و گاهی نیز متأسفانه برخورد فیزیکی ایجاد می‌شود، تمامی حضرات معصومین به ویژه پیامبر گرامی اسلام محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله وصلم) فرموده‌اند: هیچ‌گاه با همسران خود این گونه برخورد نکنید، زبانتان به توهین، نکوهش و طعنه و دستتان به خلاف و ضرب و شتم بلند نشود.
می‌فرمایند: مردی که همسرش را می‌آزارد، هیچ کار خیری از او پذیرفته نمی‌شود و اول کسی است که در جهنم گرفتار می‌شود، بارها فرموده‌اند و حضرات معصومین نیز به پیروی از رسول خدا بیان کرده‌اند و گفته‌اند که زن و همسر یک دسته گلی است در خانه، ریحانه است و این‌گونه نیست که توانایی این همه فشار های روحی، روانی و جسمی را داشته باشد، آن هم از ناحیه محبوبش و شوهرش. به همین خاطر است که باید شوهر در خانواده، (پناهگاه همسر و نقطه اتکای همسر) چنان باشد که همسر در کنار او احساس آرامش کند، و با شوهرش مهرورزی، عطوفت، رحمت، عشق و صمیمیت مشاهده کند.
برخی مواقع دیده می‌شود با این سوء مدیریت شوهر و گاهی هم همسر، (که مباحث وظیفه همسر درباره شوهر را در خطبه‌های آینده عرض می‌کنم) با کوچکترین اختلاف و یک مقدار سلیقه‌های متفاوت، قصد می‌کنند از هم جدا شوند و طلاق بگیرد، در حال حاضر این یکی از معضلات اجتماع ماست، آمار نامناسب طلاق نسبت به ازدواج. مسئله طلاق ریشه‌یابی‌های مختلفی دارد که یکی از آنها سوءمدیریت شوهر نسبت به بحران خانوادگی است.
در احادیث مختلفی آمده است که صاحب وسائل، در کتاب وسائل، جلد پانزدهم صفحه ۲۶۶، مطالب بسیار عالی در نکوهش طلاق آورده است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله وصلم) می‌فرمایند: «ما من شی أحب الی الله عز و جل» هیچ چیزی محبوب‌تر، نزد خد از این چیز نیست و آن خانه‌ای است که با ازدواج آباد می‌شود. یک خانه که زن و شوهری ازدواج کرده‌اند و این خانه با صمیمیت و گرمی آنها آباد شده، هیچ چیزی محبوب‌تر نزد خدا بهتر از این نیست، و از آن طرف «و ما من شی ابوب الی الله» و هیچ چیزی هم مبغوض تر در نزد خدا از این نیست که از آن خانه‌ای که خراب شده است به خاطر طلاق. یعنی این قدر طلاق، فرقه و جدایی زن و شوهر نکوهش شده است.
در حدیثی دیگر می‌فرمایند: مبغوض‌ترین حلال خدا طلاق است، طلاق حلال است اما مطلوب نیست، آخرین مرحله از بحران به ضرورت و به اضطرار این مسئله را اگر نشود کاریش کرد واقع بشود، اما مشاهده می‌شود تا یک خلافی صورت می‌گیرد فوراً به خاطر نداشتن مدیریت، نداشتن تجربه، مشاوره نکردن درست، مسئله طلاق ایجاد می‌شود. و چقدر نگران کننده است. با طلاق چیزی اصلاح نمی‌شود، صورت مسئله پاک می‌شود و اگر فرزندانی هم در بین باشد، یک شرایط بد اجتماعی برای زن، شوهر، فرزندان و خانواده‌های زن و شوهر ایجاد می‌شود. برخی مواقع دیده می‌شود که به خاطر اینکه همسر، دختر به دنیا آورده است، فضای خانواده دچار التهاب می‌شود.
روزی مردی نزد رسول خدا (ص) بود، خبر به آن مرد دادند که خداوند به تو دختری عطا کرده است، ناراحت شدند، رسول خدا وقتی آثار ناراحتی را در چهره این مرد مشاهده کردند، فرمودند، «هی ریحانه»، خداوند دسته گل خوش بویی به تو عنایت کرده، برو و او را ببوی. این قدر دختر ارزش دارد.
در جریان سیر علوم تجربی و کسب علوم الهی، حضرت موسی همراه با خضر در یک جایی مواجه شدند با یک پسر نوجوان، شرایط بدی برای آن نوجوان بود، آن نوجوان کشته شد، و حضرت موسی نتوانست کاری انجام دهد، لذا اعتراض کرده به آن عالم که در قرآن تعبیر به عالم است، همراه، که نقل شده حضرت خضر است که چرا کمک نکرده چرا این مسئله ساخته شد، چرا آن نوجوان کشته شد، خضر جواب داد، که این پسر نوجوانی بود که پدر و مادر متدینش را بی دین و منحرف می‌کرد، و در آینده خدا دختری به او خواهد داد، که هفتاد پیامبر از نسل او متولد خواهد شد.
و در حدیثی دیگر می‌فرماید: «البنات حسنات»، دختران، حسنه‌ها و نیکی‌های خداوند به انسان است. «والبنو نعمه» پسران هم نعمت خداوند هستند اما خداوند به این حسنات و به این دخترداری پدر و مادر ثواب می دهد و از نعمتش که پسر است، سؤال می‌پرسد. و خداوند به رسول خدا، گل سرسبد عالم خلقت دخترانی داد، که در صدر آنها حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) است. به همین خاطر مرد باید در خانواده قدرت مدیریت بحران را داشته باشد، نعمت‌های خدا و حسنات الهی را در زندگی قدر بداند، قدر پسرش، قدر دخترش، قدر همسرش و با یک قدرت عالی در مدیریت بتواند بحران‌های خانوادگی را (این تهدید را) تبدیل به یک فرصت کند. خدایا به همه ما توفیق اخلاق عالیه عنایت بفرما.
خطبه دوم
بسم الله الرحمن الرحیم
شما عزیزان نمازگزاران به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کند، چرا که تقوا کلید رستگاری و طریق جلب الطاف الهی است. در خطبه دوم به اختصار پیرامون چند موضوع سخن می‌گوییم.
روز شنبه سی و یک اردیبهشت، روز جهانی توسعه فرهنگی است، فرهنگ مجموعه‌ای از اعتقادات، باورها، آداب و رسومی است که انسان را به رفتارهای خاصی وامی‌دارد و فرهنگ اسلامی غنی‌ترین فرهنگ متعالی انسانی در طول تاریخ حیات بشریت است، بنابراین باید فرهنگ اسلامی را شناخته، گسترش داده و مدام سطح آن را در جامعه خودمان ارتقا ببخشیم. بر همه مسئولین حراست از فرهنگ اسلامی و ارتقای سطح آن در جامعه لازم است.
روز یکشنبه یکم خرداد روز بهره‌وری و بهینه‌سازی مصرف است. یکی از نکات مهم اقتصاد، استفاده بهینه از محصولات است، بهره‌وری و بهینه‌سازی مصرف، یک طرح مهم در توسعه اقتصاد است و به همین خاطر باید در این شرایط سخت و تحریم بین‌المللی، مراعات کرده و صرفه‌جویی کنیم.
روز سوم خرداد مجموعی از خیرات و برکات است. فرخنده زاد روز میلاد یگانه عالم وجود حضرت فاطمه زهرا(س)، روز زن و روز مادر، سالروز تولد امام عزیز و راحل و سالروز فتح خرمشهر را گرامی می‌داریم. این مجموعه را گرامی می‌داریم و پاس می داریم یاد و خاطره امام و شهدا، به ویژه شهدای فتح خرمشهر و از نیروهای مسلح، ارتش عزیز، سپاه و بسیج گران‌قدر، نیروهای انتظامی بزرگوار و مردم سراسر تدین، دین و شجاع ایران اسلامی قدردانی می‌کنیم.
تقاضا دارم متصدیان فرهنگ در کلان ایران، به ویژه استان ولایتمدار بوشهر در رابطه با نقش زن و فرهنگ فاطمی در امور بانوان، کارهای تحقیقاتی انجام شده را در جامعه اجرایی کنند.
فرهنگ فاطمی یعنی فرهنگ کوثر آل محمد (س)، کوثر یعنی خیر کثیر، سرچشمه فیاض همه خوبی‌ها، و کوثر خاندان پیامبر حضرت زهرا (س) است، خورشید فروزان فرهنگ اسلامی است. لذا خداوند فرموده‌اند «انا اعطیناک الکوثر» غیر از فاطمه و فرهنگ فاطمی که تجلی در اهل بیت دارند و فرهنگ اسلامی، تمامی آن فرهنگ‌ها «ان شانئک هو الابتر» آنها همه ابتر هستند. همه آن فرهنگ‌ها سرانجام شان انحطاط، ابتذال، انحراف و تحریف است. به همین خاطر است که خداوند در قرآن آن‌گونه فرموده و رسول خدا در شأنش این چنین وصف کرده است که «ان الله لیعضب لغضب فاطمه و فی لرضاها» ملاک و میزان رضایت و غضب خدا رضایت و غضب حضرت زهرا(س) است.
یکی از مهم‌ترین فرهنگ‌های فاطمی، ولایتمداری است. تمامی وجود ایشان حمایت از ولایت بود و بارها فرمودند تنها راه سلامت جامعه در عرصه سیاست ولایتمداری است ولاغیر. و هم اینک نیز جامعه ما به پیروی از حضرت زهرا(س) (که ساحت مقدس حضرت بقیه‌الله و می‌فرماید حضرت زهرا (س) الگوی من نیز است) یک جامعه ولایتمدار و با تمام وجود در خدمت مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای(دامت برکاته العالیه) است.
یکی دیگر از شاخص‌های فرهنگ فاطمی، عفاف، حجاب و حیا است. ساحت مقدس حضرت صدیقه طاهره(س)، بارها بر این تأکید داشتند، هم در زبان و بیان و هم در عمل و رفتار. اینکه در مقابل خداوند از گناه حیا کردن و مراعات عفاف و حجاب نمودن.
از ایشان سؤال شد که چه کاری برای زن از همه کارها بهتر است؟ فرمودند: هیچ نامحرمی اندام او را نبیند. مگر آنجایی که شرع اجازه داده است. حتی هنگام تشییع جنازه، ایشان وصیت کرده بود که مرا در یک تابوت بخوابانید که برجستگی پیکرم را نامحرم نبیند. این فرهنگ حضرت زهرا(س) هست. این عنایت و رحمت خداوند است که در دنیا به ما یک بانویی عطا کرده است که مظهر فرهنگ عرش و آسمان است.
عفاف، حجاب و حیاء الهی در مقابل گناه و از آنطرف در رفتار چنین بودند. روزی نابینایی وارد خانه‌ی حضرت زهرا(س) شد، خود را پوشاندند، به ایشان سؤال کردند که این شخص نابیناست چرا خودتان را می‌پوشانید، فرمودند: خودم که می‌بینم خودم را در قبال این مرد، ولو نابینا باشد. این قدرحیاء و این قدر بزرگی، این فرهنگ حضرت زهرا (س) است. فرهنگ تأثیر علم، دانش، هدایت، بصیرت، ارائه مبنای دقیق علمی و رشد علمی خود و ارائه به جامعه کردن، ولایتمداری، عفاف، حجاب و حیاء در بیان و عمل. چه راهی بهتر از راه فاطمه است. بانوان عزیز، جامعه اسلامی، جامعه جهانی، کدام راه بهتر از راه حضرت زهرا (س) است. راه ایشان را پیشه کنیم که نور و برکت در این راه است.
در آخر هفته، آغاز هفته زندگی بدون مصرف دخانیات است که یک بلایی است در جامعه و باید ما این فرهنگ را در جامعه گسترش دهیم و همچنین از عزیزانی که در هلال احمر واقعاً زحمت کشیده اند در سنوات، تقدیر و تشکر می‌کنیم. این هفته‌های گذشته و هفته گذشته این عزیزان زحمات فراوانی را متقبل شدند، هفته گرامیداشت آنها بود و به آنها تبریک می گویم.