نمازجمعه ۲۳ فروردین ماه ۹۲
«بسم‌الله الرّحمن‌الرّحیم»
شما عزیزان نمازگزار و به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کنم چرا که تقوا بهترین زاد و توشه برای سعادت اُخروی و برترین راه برای جلب محبت الهی در حیات دنیوی است.
در خطبه اول بنا بر این گذارده‌ایم که از راه خدا سخن بگوییم، راهی که خدا با ما است و ما هم با خدا هستیم. راهی که سرانجام آن بهشت برین، سعادت آسمانی انسان و رستگاری عرشیِ رهروان راهش است. راهی که در سرلوحه آن قرآن و پیشاهنگ آن، رسول خدا محمدبن‌عبدالله (صلی الله علیه و آله وسلم) است.
راه خدا عبودیت است. عبودیت یعنی اعتقاد، رفتار و اخلاق اسلامی داشتن؛ و جوهره‌ی عبودیت، ایمان است. ایمان یعنی بر مملکت جان انسان، خدا حاکم باشد، انسان خود را در محضر خدا ببیند و در فضای زندگی همواره در مسیر قرآن و سیره معصومین (علیهم‌السلام) زندگی کند، نگاهش به آخرت باشد و دنیا را فرصتی برای معماری آسمانی خود داند.
در رابطه با ایمان، موضوعات متعددی مطرح است که یکی از آن موضوعات، ویژگی‌های انسان مؤمن است. یکی از خصوصیات انسان با ایمان، اخلاق مداری او است. انسان باایمان وجودش سراسر فضائل اخلاقی است و نهادش از رذایل اخلاقی پیراسته است هم در عرصه اخلاق فردی، اخلاق اجتماعی، اخلاق خانوادگی، اداری و کاری.
یکی از فضایل اخلاق اجتماعی انسان، دارا بودن رویه و روحیه‌ی صبر و شکیبایی در عرصه زندگی است. صبر یعنی شکیبایی و عدم شکست شخصیت انسان در قبال ناملایمات. مصیبتی می‌آید، مشکلی ایجاد می‌شود و بحرانی می‌شود، انسان با ایمان انسانی است که نمی‌شکند، نظام شخصیتی او فرو نمی‌پاشد و با صلابت و راضی به رضای خدا، زندگی خویش را مدیریت می‌کند. انسان‌هایی که صبور هستند دارای مدیریت بر خود و زندگی خود هستند اما انسان‌هایی که صبور نیستند ابتدائاً می‌شکنند و در قبال این شکست شخصیتی، شکست اجتماعی و خانوادگی نیز مبتلا می‌شوند.
صبر چنان در حیات انسان نقش دارد که خاتم انبیاء محمد مصطفی (صلی الله علیه‌وآله‌وسلم) می‌فرمایند:
«الصبر رأس الایمان»[۱]
«صبر همچون سر است نسبت به پیکره‌ی ایمان»، که اگر صبر نباشد گویا اساساً ایمان نیست.
امیر مؤمنان (علیه السلام) می‌فرمایند:
«اَیُّهَا النّاسُ عَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ فَاِنَّهُ لادیِنَ لِمَن لا صَبْرَلَهُ»[۲]
«ای مردم شما را سفارش می‌کنم که صبور باشید چرا که اگر صبور نباشید دین شما در معرض خطر خواهد بود». لذا صبر و شکیبایی و عدم شکست شخصیت انسان در قبال مشکلات، یک عنصر مهم است برای این که انسان بتواند مدارج ترقی و کمال ایمانی در همه عرصه‌های فردی، اجتماعی، خانوادگی و کاری را طی کند.
صبر گاهی در قبال طاعت است، گاهی انسان در قبال انجام واجب نمی‌تواند صبر کند، به عنوان مثال: روزه نمی‌گیرد صبر ندارد، در اینجا باید صبر داشت. گاهی صبر در قبال معصیت است، گناهی پیرامون انسان را می‌گیرد اگر انسان صبر نداشته باشد مبتلا به معصیت می‌شود؛ و گاهی هم صبر در قبال مصیبت است، یک مصیبتی رخ می‌دهد اگر انسان صبر داشته باشد مصیبت دو برابر می‌شود، هم مصیبتی که آمده و هم مصیبتی که از این جهت که صبر نداشت و شخصیت، روان و اعصاب خود را آزده کرد. لذا فرموده‌اند که صبر بر سه قسم است:
«اَلصَّبرُ ثَلاثَهٌ: صَبرٌ عِندَ المُصیبَهِ، وَصَبرٌ عَلَى الطّاعَهِ وَصَبرٌ عَنِ المَعصیَهِ»[۳]
یکی از امتحانات الهی در زندگی انسان، مصائب است. گاهی مصیبت، شخصی است، به عنوان مثال: انسان پدر خود را از دست می‌دهد، فرزند خود را از دست می‌دهد، خویش خود را از دست می‌دهد و … . گاهی اجتماعی است به عنوان مثال: جامعه مبتلا می‌شود به یک مصیبت مثل زلزله و سیل. در قبال تمام این امور انسان باید صبور باشد و این نشان از ایمان بالا است، خداوند می‌فرماید:
«وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ»[۴]
همگان را امتحان می‌کنیم به اموری که عبارتند از: ترس؛ گاهی تهدید دشمن است به اشکال مختلف ایجاد خوف می‌کند این خود یک امتحان است اگر انسان ترسید و تابع دشمن شد در این صورت در این امتحان مردود شده است، اما اگر مقاوم بود در این امتحان قبول شده است و در مدرسه امتحان الهی موفق بوده است. گاهی هم تحریم اقتصادی است، مشکلات اقتصادی مختلف در زندگی شخصی و اجتماعی انسان توسط اموری رخ می‌دهد، این قحطی‌ها و این تحریم‌ها اینها یک امتحان الهی است. گاهی هم مشکلاتی رخ می‌دهد که انسان عزیزی را از دست می‌دهد، اموالی از بین می‌رود، ثمرات و دستاوردهایش از بین می‌رود، اینها همه امتحان است. خداوند می‌فرماید: «وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ» ای رسول خدا، ای محمدبن‌عبدالله (صلی الله علیه و آله وسلم)، که خود اسوه‌ی صبر هستی، مردم را به صبوری، شکیبایی و به نشکستن شخصیت بشارت ده و همه را سفارش کن که صبور باشید، مقاوم باشید، در قبال این حوادث نشکنید.
«الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَهٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ»[۵]
صابرین کسانی هستند که اگر مصیبت و مشکلاتی در همه عرصه‌ها، چه جانی و مالی ببینند این چنین می‌گویند: «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ» ما از خدا هستیم و به خدا باز می‌گردیم. همه امور به دست خدا است. خداوند می‌فرماید:
«أُولَئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَهٌ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ»[۶]
اینها افرادی بزرگ هستند، افرادی آسمانی هستند که مثل پیامبر که خود خداوند بر او درود می‌فرستد، خداوند می‌فرماید من بر اینها هم درود می‌فرستم. «وَرَحْمَهٌ» و مهر و رحمت خدا بر اینها باد. «أُولَئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ» اینها همان کسانی هستند که راه خدا را درک کرده‌اند، معرفت و عرفان دارند و راه خدا را پذیرفته‌اند.
به همین خاطر وقتی مصیبتی فردی و اجتماعی مثل زلزله و سیل رخ می‌دهد در این بحران و در این مشکل و مصیبت، انسان‌هایی که صبور هستند، صبر دارند و اتکای به خدا دارند، اینها صاحب اجر جزیل هستند. صلوات و رحمت خدا شامل آن‌ها می‌شود و خداوند می‌فرماید: ای کسانی که این مصیبت بر شما واقع شده و صبر کردید، من جبران می‌کنم حتی بهتر از آن صبری که داشتید:
«وَلَنَجْزِیَنَّ الَّذِینَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ»[۷]
خداوند می‌فرماید: من جزا و پاداش می‌دهم به کسانی که صبر کرده‌اند و اجر آن‌ها آن‌قدر بالا می‌برم که خیلی بیش از آن کاری بوده که انجام داده‌اند و صبری که داشته‌اند. این پیام خدا است که یکی از آن آثار، بهشت برین است:
«أُولَئِکَ یُجْزَوْنَ الْغُرْفَهَ بِمَا صَبَرُوا وَیُلَقَّوْنَ فِیهَا تَحِیَّهً وَسَلَامًا»[۸]
من به اینها بهشت برین می‌دهم و فرشتگان با آن‌ها در بهشت به شکل بسیار زیبا برخورد می‌کنند و به آن‌ها تحیت و سلام خواهند داد.
زلزله‌ای که در استان رخ داد انسان به خوبی درک می‌کند که مردم منطقه‌ای که زلزله آمد چه انسان‌های باایمان، صبور و بزرگی هستند. بنده خودم بزرگی و صبر این عزیزان را مشاهده کردم که چگونه اینها از قرآن آموخته‌اند، به قرآن عمل می‌کنند، رهرو راه خدا هستند، رهرو راه علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) و حضرت زهرا (سلام الله علیها) هستند. انسان در برخی از مواقع، آیات الهی را در تحقق امور و مفاد آن در وجود مردم احساس و درک می‌کند. صبور، شکیبا، بدون شکست، مقاوم، راضی به رضای خدا. گاهی ملاحظه می‌شد که فردی، خانمی یا آقایی وقتی جهت عرض ادب به آن مراجعه می‌شد، می‌گفتند: راضی هستیم به رضای خدا. و وقتی که در اولین ساعت به آن‌ها مراجعه می‌شد و از خانه‌ها بازید می‌شد این عزیزان در رابطه با خانه و کاشانه خود اظهار ناراحتی نمی‌کردند اما همین که به حسینیه و مسجد می‌رسیدند شروع به گریه می‌کردند و می‌گفتند: خانه ما مهم نیست، حسینیه و مسجد که خانه خدا است را آباد کنید. این نشان از عظمت این مردم دارد، این مکتب علی‌بن‌ابی‌طالب است که این طور انسان‌ها را تربیت کرده است. پس بنابراین یکی از فضایل اخلاقی انسان با ایمان، داشتن روحیه و رویه‌ی صبر است.
خدایا همه ما را به این نعمت متنعم بگردان، به همه ما فضایل اخلاقی مرحمت بفرما …
خطبه دوم
«بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم»
شما عزیزان نمازگزار و به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کنم چرا که تقوا کلید رستگاری و طریق سعادت و رستگاری است.
در خطبه دوم پیرامون چند موضوع اختصار سخن می‌گوییم:
حادثه دل‌خراش و ناگوار زلزله منطقه دشتی را محضر مبارک حضرت بقیه‌الله الاعظم و همچنین مقام معظم رهبری، مردم ولایتمدار ایران به ویژه استان بوشهر و خانواده‌های مصیبت زده تسلیت عرض می‌کنم. این حادثه در یک حجم بالایی صورت گرفت و بخش عظیمی از استان را مورد زلزله قرار داد، ولی الحمدالله، هم مردم مقاوم و بزرگ آن منطقه و هم نیروهای امدادگر به اَشکال مختلف و مردم عزیز استان و سپس دیگر استان‌ها به ویژه استان‌های هم‌جوار، در امدادرسانی حماسه‌ای آفریدند و بسیار سریع مدیریت کردند و الحمدالله فضا را کنترل کردند.
بنده صمیمانه تشکر می‌کنم و خاضعانه از مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای (دامت برکاته العالیه) که به محض شنیدن این حادثه، پیام صادر فرمودند و سفارشاتِ اکید به مسئولین کردند و پیگیری می‌کنند این مسئله را حتی قبل از نماز، بنده گزارشی محضر مبارک دفتر ایشان دادم که به اطلاع آقا (مقام معظم رهبری) برسانند. تشکر می‌کنم از نماینده ویژه ایشان حضرت آیت‌الله رسولی محلاتی که تشریف آوردند و از نزدیک مسائل را بررسی کردند، این نعمتی است برای ما که این چنین رهبری داریم که کوچک‌ترین ناراحتی امت و مسائل این چنینی که بزرگ هستند دغدغه‌ی خاطر و دغدغه روحی ایشان است، ناراحت می‌شوند، دعا می‌کنند و با تمام وجود در خدمت امت هستند. بزرگترین نعمت برای یک جامعه، رهبری این چنین داشتن است، خداوند به ایشان طول عمر بدهد، همه ما را قدردان این نعمت بدارد و در کنار ایشان ظهور مهدی آل محمد (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را تجربه کنیم.
سپاس و تشکر دارم از همه کسانی که در آن منطقه خدمت کردند. هر کس به طریقی که می توانست حضور پیدا کرد، کارشناسانه با تمام قوا خدمت کرد و فضا را مدیریت کردند. من واقعاً تشکر می‌کنم یک حماسه‌ای در امدادرسانی ایجاد کردند؛ اما در این رابطه نکاتی است که آن نکات را عرض می‌کنم و امیدوارم که مسئولین راجع به این موضوعات نیز عنایت بیشتری داشته باشند:
یکی از آن نکات، توزیع مناسب و سریع اقلام مورد نیاز به تمامی مردم مناطق زلزله زده است. اقلام، نیازمند توزیع مناسب، صحیح و سریع به همه مناطق است، متمرکز روی یک منطقه نباشند، همه مناطقی را که آسیب‌دیده با اولویت بندی‌های خاص، ان‌شاءالله عنایت داشته باشند.
دوم، تأمین اقلام مورد نیاز زلزله‌زدگان تا بازسازی کامل منطقه. بازسازی کامل منطقه، زمان بر است به خاطر فصل گرما این عزیزان نیاز دارند که تأمین اقلام شوند، اتاقی برای آن‌ها درست شود، وسایل خنک کننده در آن مستقر شود، تا ان‌شاءالله منزل آن‌ها به صورت کامل درست شود. مراکز نظامی، انتظامی و اداری جهت حیات دوباره آن منطقه، سریع بازسازی شود، تا ان‌شاءالله بخواهد بازسازی آن منطقه به طور کامل صورت می‌گیرد این خدمت‌رسانی ان‌شاءالله عنایت داشته باشید.
سومین نکته، تسریع در بازسازی و مهندسی مقاوم‌سازی است. سریعاً تسریع شود در مسئله بازسازی منطقه و کارشناسی در رابطه با مقاوم‌سازی آنجا. با توجه به اینکه ما در استان در حال وارد شدن به فصل گرما هستیم، ماه رمضان در پیش است و بعد از آن نیز مدارس باز می‌شود، من تقاضا دارم از مسئولین که ان‌شاءالله تا چهار یا سه ماه آینده، ان‌شاءالله تمام منطقه را بازسازی کنند و قبل از آن هم به مردم چنان خدمت کنند که احساس آن‌چنانی نداشته باشند که در محرومیت هستند، بتوانند راحت زندگی کنند. یک بازسازی موقت و یک بازسازی کامل.
چهارمین نکته، مدیریت امور بهداشتیِ مناسب محیط است. بالطبع، مناطقی که زلزله می‌آید شرایط بهداشتی و زیرساخت‌ها به هم می‌خورد، ان‌شاءالله این امور بهداشتی هم، به طور ویژه مراعات شود و همچنین امور آموزشی و آموزش و پرورش. مدارس خراب شده‌اند و این کودکان مدرسه می‌خواهند و این مسئله نیز مدیریت شود.
پنجم، تأمین امنیت مناطق زلزله زده است. نیازمند امنیت ویژه‌ای است که ان‌شاءالله این را حتماً ملاحظه بفرمایند.
و در آخر اجرایی شدن بدون معطلی مصوبات دولت در رابطه با مناطق زلزله زده منطقه دشتی است. این نیاز است که این مصوباتی که در جلسه مقرر شد که دولت انجام دهد بدون معطلی انجام بگیرد و ان‌شاءالله مجلس محترم هم سریعاً مصوباتی که در کمیسیون تلفیق باید صورت بگیرد را انجام دهند و ان‌شاءالله این منطقه بهتر از گذشته بازسازی شود.
از مردم یک تقاضایی دارم؛ استان بوشهر در زلزله بم، استان معین بازسازی بم بود. این یکی از بزرگترین افتخارات استان بوشهر است، مردم ما مردمانی هستند که به گاه بحران و مشکل، همیشه پیشگام هستند، ان‌شاءالله در استان و منطقه خودمان هم ان‌شاءالله مردم همت و کمک کنند، اقلام مورد نیاز را سریعاً به منطقه ارسال کنند تا ان‌شاءالله عزیزان ما در استان دچار مشکل و بحران نشوند. با فضایی که مشاهده می‌شود، به امید خدا اگر خوب مدیریت شود و اقلام خوب توزیع شود، ان‌شاءالله مشکل قابل کنترل است.
من صمیمانه از مراجع تقلید، از کسانی که تماس می‌گرفتند، پیام می‌فرستادند، نمایندگان محترم ولی فقیه، نمایندگان مجلس، بزرگان، نماینده محترم مجلس خبرگان استان و همه عزیزانی که تلاش کردند و پیام دادند صمیمانه تشکر می‌کنم و اجر آن‌ها را از خداوند تقاضا دارم. مقامات لشکری و کشوری همه اینها هم در عرصه بازسازی، امدادرسانی و خدمت رسانی تلاش کردند و هم با پیام‌های خود ابراز همدردی کردند. خداوند همه آن‌ها را حفظ کند و موفق بدارد و این کار بزرگ که اگر شما به آنجا تشریف ببرید می‌بینید ارتش عزیز، سپاه عزیز، قرارگاه خاتم، وزارت نفت، استانداری، دستگاه‌های اجرایی، صداوسیمای عزیز، هلال‌احمر، استان‌های هم‌جوار، همه کوشش می‌کنند، تلاش می‌کنند، زن و مرد. این نشان می‌دهد که الحمدالله مردم ایران، ولایتمدار، قدرشناس، همدل، همراه، متحد و دارای وحدت در سایه ولایت مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای (دامت برکاته العالیه) هستند.
روز پنجشنبه، روز ارتش جمهوری اسلامی ایران است، این روز را گرامی می‌داریم. ارتش جمهوری اسلامی ایران نماد اقتدار، عزت، صلابت و صلح جمهوری اسلامی ایران است. ارتش جمهوری اسلامی ایران، محبوب‌ترین ارتش جهان است. ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی مسلح الهی و محبوب خدا است. ارتش جمهوری اسلامی ایران، حافظ تمامیت ارضی ایران در دریا، خشکی و هوا است. ارتش جمهوری اسلامی ایران، دارای ایمان، تقوا و اخلاق نظامیِ اسلامی و بازوان پرتوان ولایت است. ارتش جمهوری اسلامی ایران، همان ارتش رسول خدا (صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم) و امیر مؤمنان (علیه‌السلام) است. این روز را گرامی می‌داریم و قدردان این نعمت هستیم و یاد و خاطره شهدای ارتش، سپاه، بسیج و امام شهدا را گرامی می‌داریم. ارتش جمهوری اسلامی ایران با هدایت‌های فرماندهی کل قوا، مقام معظم رهبری در تمامی عرصه‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری، فرماندهی و عملیات میدانی در حوزه‌های جغرافیای عرضی، دریایی و هوایی، دارای شاخصه‌های بزرگ و والای نظامی است. ایران اسلامی به خود می‌بالد که چنین نیروهای مسلحی دارد.
بنده صمیمانه تشکر می‌کنم از نیروهای مسلح مستقر در استان و امیدوارم ان‌شاءالله همه نیروهای مسلح به فرماندهی فرمانده کل قوا، نیروهای مسلح مهدی آل محمد (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باشند.
روز یکشنبه، روز شهادت حضرت ام ابیها، حضرت صدیقه زهرا (سلام الله علیها) است. السلام علیک یا فاطمه الزهرا، یا بنت رسول الله. در مقام بیان عظمت وجودی حضرت زهرا (سلام الله علیها)، شخصی نمی‌تواند سخنی به زبان آورد مگر اینکه سخنش از معرفت قرآنی و یا بیان اهل‌بیت باشد. شناخت حضرت زهرا (سلام الله علیها) بسیار مشکل است. لیله القدرِ خاندان عصمت و طهارت است. مصیبتی عظیم بر جهان اسلام بلکه جهان بشریت وارد شد. در مقام حضرت زهرا (سلام الله علیها) و در شناختش، همین بس که رسول خدا (صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم) وقتی که آن حضرت را می‌دید می‌فرمودند: «فداها أبوها» رسول خدا به فردایش. ایشان چنین عظمتی دارند …
اللهم صلی علی محمد و آل محمد
خدایا در ظهور آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تعجیل بفرما …
[۱] . اصول کافی، کلینی، ج ۳، ص ۱۴۰.
[۲] . بحارالانوار، ۷۱/۹۲.
[۳] . کافى، ج۲، ص۹۱، ح۱۵.
[۴] . سوره بقره (۲)، آیه : ۱۵۵.
[۵] . سوره بقره (۲)، آیه : ۱۵۶.
[۶] . سوره بقره (۲)، آیه : ۱۵۷.
[۷] . سوره نحل (۱۶)، آیه: ۹۶.
[۸] . سوره فرقان (۲۵)، آیه: ۷۵.