نمازجمعه ۱۶ تیر ماه ۹۱
خطبـه اول
بسماللهالرحمنالرحیم
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش میکنم چرا که تقوا بهترین زاد و توشه برای سعادت اُخروی و برترین راه برای جلب محبت الهی در حیات دنیوی است.
یکی از ویژگیهای انسان مؤمن، اخلاق مداری است. انسان مؤمن، انسانی است که وجود او مالامال از فضائل اخلاقی و در نهاد او هیچ یک از رذائل اخلاقی وجود ندارد. اخلاق، نشانهی ایمان است و اگر کسی دارای اخلاق حسنه نباشد این خود کاشف از این است که این انسان دارای ایمانی متعالی نیست.
انسان مؤمن هم در عرصه اخلاق فردی، خانوادگی اجتماعی و اخلاق کاری دارای سجایای اخلاقی است. در حوزهی اخلاق اجتماعی، برخی از فضائل اخلاقی را برشمردیم و در این خطبه یکی دیگر از آن فضائل را بیان میکنیم و آن، مراعات فرهنگ احترامِ اجتماعی است.
انسان مؤمن در زندگی اجتماعی خود در جامعه، دارای روحیهای است که آن، احترام به تمامی اقشار جامعه در سطوح مختلف است. فرهنگ او ، احترام به دیگران است، در فضای زندگی اجتماعی خود، حریم دیگران را پاس میدارد و حتی اگر دیگران حریم او را بشکنند او حریم دیگران را نمیشکند. در حدیثی از معصوم آمده است: «لِلهِ عَزَّ و جَلَّ فی بِلَادِهِ خَمسٌ حُرَم ؛ حُرمَهٌ رَسولِ اللهِ و حُرمَهُ آلِ الرَّسولِ و حُرمَهُ کِتابِ اللهِ عَزَّ و جَلَّ و حُرمَهُ کَعبَهِ اللهِ و حُرمَهُ المُؤمِنِ»[۱] برای خداوند در زمین، پنج حَرم است: یک، «حُرمَهٌ رَسولِ اللهِ» حریم رسول خدا خاتم الانبیاء محمد مصطفی (صل الله علیه و آله وسلم)، دوم «حُرمَهُ آلِ الرَّسولِ» حفظ حریم خاندان پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت است. سوم، «حُرمَهُ کِتابِ اللهِ عَزَّ و جَلَّ» حریم کتاب خدا را پاس داشتن، ظاهراً و باطناً احترام به کتاب خدا گذاشتن، چهارم، «حُرمَهُ کَعبَهِ اللهِ» احترام خانه خدا را داشتن و پنجم، «حُرمَهُ المُؤمِنِ» حفظ حریم و احترام گذاری به انسان مؤمن است یعنی اگر کسی به انسان مؤمن و مسلمانی در جامعه احترام نگذارد بلکه او را مورد تحقیر و توهین قرار دهد، حرم خدا را شکسته است، چون حفظ حریم انسانی با ایمان، حفاظت از حرمت حریم خدا است.
انسان باید در جامعه با فرهنگ احترام گذاری به دیگران زندگی کند و یک فضایی پر از ادب، آرامش، آسایش و رشد در جامعه ایجاد کند. احترام در دو حوزه است: یکی حوزه گفتار و دیگری حوزه رفتار، انسان با ایمان، با اخلاق مراعات احترام اجتماعی، گفتار او سراسر احترامآمیز است، رفتارش سراسر احترامآمیز است. خوب سخن میگوید و سخنِ خود میگوید، در قرآن کریم هست: «وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا»[۲] با مردم به زیبایی سخن بگویید، هم محتوای خوب و هم بیانی خوب. و در عوض کسانی که بد زبان هستند و زبان آنها موجب تحقیر و توهین به دیگران میشود و در مسیر تضعیف دیگران هستند و مردم از زبان آنان میترسند، امام صادق (علیهالسلام) میفرماید: «إنَّ أبغَضَ خَلقِ اللَّهِ عبدٌ اتّقَى النّاسُ لِسانَهُ»[۳] مغبوض ترین مخلوق خدا فردی است که مردم از زبان او میترسند، و در حدیثی دیگر می فرماید: «مَنْ خَافَ النَّاسُ لِسَانَهُ فَهُوَ فِی النَّار»[۴] کسی که مردم از زبان او میترسند او در آتش جهنم است. بنابراین انسان باید در عرصهی فرهنگ احترامِ اجتماعی دارای زبان و گفتاری باشد سراسر احترام به دیگران، هر چند که دیگران به او بیاحترامی کنند «وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا»[۵] اگر دیگران با او سخن جاهلانه میگویند او کریمانه جواب میدهد.
دیگری احترام رفتاری است، رفتار انسان باید در جامعه نسبت به دیگران احترامآمیز باشد، به همین خاطر است که رسول خدا (ص) در سیرهی رفتاری او، تمام احترام اجتماعی است، یک بار دیده شده است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) در جامعه حرکتی کرده باشد که باعث تحقیر و یا تضعیف دیگری باشد. امام هادی (علیهالسلام) میفرماید: «حُرْمَهُ النَّبِیِّ وَ الْمُؤْمِنِ أَعْظَمُ مِنْ حُرْمَهِ الْبَیْتِ» حفظ احترام پیامبر و انسان با ایمان بالاتر از حرمت کعبه است. در حدیث دیگری رسول خدا (صلیالله علیهوآلهوسلم) میفرماید: «مَنْ اِسْتَذَلَّ مُؤمِناً أَوْ مُؤمِنَهً أَوْ حَقَّرَهُ لِفَقْرِهِ أَوْ قِلَّهِ ذَاتِ یَدِهِ، شَهَّرَهُ اللهُ تَعَالی یَوْمَ القِیَامَهِ ثُمَّ یُفْضِحُهُ»[۶] اگر انسانی، انسان با ایمان یا مرد یا زن باایمانی را خوار کند و به دنبال تحقیر و تضعیف او باشد و یا به جهت فقر، تهیدستی و نداری، او را تحقیر کند و کوچک بشمارد، اگر کسی این گونه با انسان های مؤمن برخورد کند که در پی تحقیر و تضعیف انسانهای با ایمان باشد، خدا روز قیامت او را به همه نشان میدهد سپس او را مفتضح و خوار میکند.
بنابراین انسان باید در زندگی اجتماعی خود دارای فضیلت اخلاقیِ احترام گذاریِ اجتماعی باشد هم در گفتار و هم در رفتار، چه مردم به او خوب رفتار کنند و چه بد، او نباید با دیگران بد برخورد باشد، کلام او چه در محتوا و چه در ظاهر باید سراسر اخلاقی و رفتار او همچون رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) سراسر مهر و مهربانی و احترام به مسلمین و مؤمنان باشد.
خدایا همه ما را متنعّم به فضیلت اخلاقیِ احترام به دیگران بدار.
خطبه دوم
بسماللهالرحمنالرحیم
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش میکنم چرا که تقوا کلید رستگاری و طریق جلب عنایات ویژه الهی است.
در خطبه دوم پیرامون چند موضوع به اختصار سخن میگوییم:
در ایام فرخنده میلاد حضرت مهدی آل محمد (عجل الله تعالی فرجه الشریف) هستیم، به محضر ایشان تبریک میگوییم و به محضر مقام معظم رهبری، شیعیان و مسلمین عالم وجود تهنیت میگوییم.
وجود مبارک حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) چنان است که بقاء عالم خلقت در شرایط کنونی به یُمن وجود ایشان است، او است که تمام عالم خلقت بر مدار وجودش باقی است و استمرار مییابد و مانا میباشد.
یکی از مهمترین معارف در عرصه مهدویت، انتظار است انتظار یعنی انسان شرایط موجود در عالم وجود را نپسندد و خواهان تحوّل باشد و آن تحوّل را در سایهی دین، اسلام و ظهور منجی عالم بشریت حضرت بقیهالله الاعظم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بداند. در تاریخ اسلام همواره انسانهای مؤمن به دنبال این بودهاند که از یاران ویژه امام عصرشان باشند، برخی این سعادت را پیدا میکردند مانند مالک اشتر برای امیر مؤمنان (علیه السلام) و برخی دیگر اینگونه نبودهاند، در زمان امامت حضرت بقیهالله الاعظم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) چه زمان ظهور ایشان و چه زمان غیبت ایشان، همه انسانها آرزوی صحابی آن حضرت را دارند، اما صحابی ایشان چه انسان در زمان حیات خود متوسل به ظهور آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شود و از نزدیک صحابی او باشد، چه زمان کافی نباشد و بمیرد و ظهور آقا را نبیند، همه انسانها آرزو دارد که صحابی آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باشند.
با چه ملاکی چه زمان ظهور و چه در زمان غیبت ایشان میتوان صحابی آقا بود؟ می فرماید: «مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِر»[۷] هر کس دوست دارد و خشنود میشود که از یاران حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باشد باید سه کار کند: یک، باید دارای روحیه انتظارِ ظهور مهدی آل محمد (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باشد، انتظار دارای ویژگیهایی است: یک، تحول خواهی. انسان منتظر انسانی است که دارای روحیه، اندیشه و معرفت تحول خواهی است، می گوید در جهان باید تغییر حاصل شود، جهان کنونی جهان ظالم است جهان انحطاط و انتظار است، این جهان باید تغییر کند، فرهنگ دینی، فرهنگ اسلامی و عدالت اجتماعی حاکم شود و به دنبال تحول است.
دوم، خود و جامعه معماری. انسان منتظر انسانی است که خود و محیط پیرامونی خود را معماری میکند برای آن چیزی که در انتظارش است، مثل میزبانی که خانه را آماده میکند و خود برای مهمانی که در انتظارش است.
سوم، فرهنگسازی انتظار است. او تنها به خود برای انتظار اکتفا نمیکند بلکه جامعه را نیز آماده میکند، فرهنگ انتظار را نهادینه میکند، پس اگر ما میخواهیم از اصحاب آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باشیم اولین کار انتظار به معنای دقیق کلمه است.
دوم، «وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ» باید اهل تقوا باشد، باید به دور از گناه و معصیت باشد، صحابی آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) اهل گناه نیستند، نه این که گناه نمیکنند بلکه اساساً از گناه دور هستند یعنی خود را در محیطی قرار نمیدهند که مبتلا به گناه شوند، نزدیک گناه نمیشوند.
و سوم، «وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ» دارای فضائل اخلاقی هستند، روحیه اخلاقی دارند. این سه عنصر اگر در یک انسان جمع شود او صحابی آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است چه آقا را درک کند که چه او را درک نکند.
فرهنگ مهدوی، فرهنگ بیداری است و هماینک جهان به یُمن فرهنگ مهدویت که از اُفق ایران اسلامی طلوع کرده است میرود که انشاءالله ظهورشش نزدیک و نام مهدی آل محمد (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بر سراسر جهان حاکم شود.
روز سهشنبه، روز نکوداشت مساجد است. مساجد مراکزی الهی جهت عبادت، آموزش دین و اجتماع مؤمنان و محل همدلی و همراهی مسلمانان است، خانه خدا است. در آستانه ماه مبارک رمضان هستیم باید تمامی مسئولان و تمامی کسانی که دلسوز اسلام هستند مسجد را آماده کنند برای میزبانی مهمانان خدا، هم زیباسازی و هم غنی سازی برنامه به ویژه برای جوانان و نوجوانان. از همه بانیان مساجد ضمن تقدیر و تشکر از آنان، تقاضا دارم در این عرصه برای ماه مبارک رمضان برنامههای ویژهای داشته باشند و در ماههای دیگر نیز با اندیشه جذب جوانان و نوجوانان و همه مؤمنان دارای برنامههای ویژه و غنی باشند.
بسیاری از مساجد نیازمند تعمیر و بازسازی هستند، از مسئولان محترم تقاضا میکنم و از همه خیرین و مردم در این رابطه کوشش کنند، در برخی از نقاط مانند روستاها مسجد وجود ندارد، مسئولین کوشش کنند که هیچ روستایی بدون مسجد نباشد و اگر جایی در استان ولایتمدار بوشهر وجود دارد که مسجد تأسیس نشده است، مراجعه کنند تا انشاءالله در این رابطه اندیشه شود.
روز چهارشنبه روز عفاف و حجاب است، حجاب یکی از مهمترین امور واجب در عرصهی زندگی خانوادگی و اجتماعی است. عفاف و حیاء یکی از مهمترین عوامل سالم مانی و سلامت اجتماعی است، بدین خاطر شما میبینید که در همه ادیان بر عنصر حجاب و عفاف، تأکید فراوان شده است. اگر در جامعهای عفاف و حجاب نهادینه باشد بسیاری از آسیبهای فردی و اجتماعی به ویژه خانوادگی ایجاد نخواهد شد و اگر حجاب و عفاف مراعات نگردد، بدانیم که سرگذشت جامعه ما همان سرگذشت اندلس خواهد بود. اندلس، کشورهای استعمارگر با ترویج ابتذال، ترویج فرهنگ برهنگی و گسترش استعمال و شرب مسکرات، آن جامعه را چنان کردند که بعد از چندی در یک حمله بسیار ساده، اندلس از دست مسلمین رفت.
یکی از راهکارهای تهاجم فرهنگی، از بین بردن حجاب و عفاف است، من از همه، مسئولین و غیرمسئولین تقاضا میکنم که با فرهنگ سازی، با بیداری، با ارائه ارزشهای مراعات حجاب و عفاف و با برنامههای دقیق و فرهنگی، انشاءالله این امر مهم در جامعه نهادینه گردد.
خدایا در ظهور آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تعجیل بفرما.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»