نمازجمعه ۳۱ فروردین ماه ۹۷

خطبه اول

ایام، ایام نورانی، روشن، بهار معنویت است، اهل معرفت روزشمار دارند در طول سال وارد مهمان خانه الهی بشوند، خصوصاً ماه رجب و شعبان و رمضان را درک بکنند و خود را آماده ی ماه مبارک رمضان و ایام و لیالی قدر بگردانند.

ماه رجب را گذراندیم و وارد ماه شعبان شدیم. در ماه شعبان از جمله مواردی که زیاد تعریف شده است و جزء مراقبات این ماه است مسأله ی استغفار است.

تأکید شده است در طول روز به چند روایت، یک روایت ۷۰ بار، یک روایت ۱۰۰ بار انسان در طول روز استغفار کند به جز استغفاری که در نماز شب معمول است و کسانی که اهل نماز شب هستند استغفار می کنند. این استغفارها نشان از این است که ماه شعبان به غیر از اینکه توجه به پیغمبر و اهل بیتش با صلوات بر محمد و آل محمد (ص) و کثرت صلوات مورد عنایت است مسأله ی دوم بحث استغفار است و استغفار در این ماه مورد توجه است.

در این خطبه من توجه ناقصی به مسأله ی استغفار می کنم، حقیقت استغفار را می خواهم بیان کنم و ان شاءالله که خداوند به این دل زنگار گرفته ی بنده و کسانی که مثل بنده هستند عنایتی داشته باشد و نورش را به دل ما بتاباند، توفیقاتی را نصیب ما بگرداند که در این ایام و لیالی توفیق استغفار، توبه عنایت بفرماید و بتوانیم مسیر زندگیمان را عوض کنیم.

استغفار لغتاً یک کلمه ی عربی است به معنای طلب مغفرت و آمرزش. در آیات قرآن دستور داده شده است که بندگان باید استغفار کنند، مغفرت خدا را بجویند، طلب آمرزش کنند. طلب آمرزش کردن از خدا خاصیت های مختلف دارد، استغفار که انسان می کند و در خانه ی خدا می رود، با تأبیرات مختلف ممکن است استغفار کند، استغفرالله ربی و اتوب الیه، استغفرالله و اتوب و الیه، استغفرالله و اسئله التوبه، العفو، این ها همه عناوین مختلفی است از استغفار به درگاه خدا.

این استغفاری که تأکید شده است در معارف دینی خاصیت های مختلفی دارد و یکی از آن ها که شاید مهمترین ویژگی استغفار هم می باشد این است که انسان مستغفر اظهار تواضع در برابر خدا می کند، انسانی که در خانه ی خدا می رود و از خدا می خواهد که او را ببخشد و می گوید خدا ببخش، همین که این جمله بر زبان او جاری می شود و در قلب او تصویر می شود یک اظهار تواضع و کوچکی در برابر خدا کرده است، مهمتر از خود استغفار این حالت است، اگر شما تشبیه بکنید در زندگی عادی خود اگر فرزندی یا نیروی تحت امری دارید و خطایی کرده باشداگر آداب بلد باشد و بگوید ببخش من اشتباه کرده ام، شمایی که بعنوان سرپرست او هستید در ذهنت این طور تصویر می کنید که این طاغی نیست و طغیان نمی کند ، جرأت نکرده است و نخواسته بزرگی تو را هتک بکند، نخواسته بی احترامی بکند و این خطا از دستش در رفته است. این خلاف کسی است که خطایی بکند حتی اگر کوچک باشد اما از روی طغیان باشد، من تو را قبول ندارم، تو را به مولایی و سرپرستی قبول ندارم، این گناهش خیلی بزرگ است.

لذا تعبیر در روایات که بزرگترین گناه آن گناهی است که انسان آن را کوچک بشمارد و این معنایش این است که نسبت به خدا بی توجه است و یعنی عنایت و توجه ای به خدا ندارد، تجری در برابر خدا دارد.

انسان در برابر مولایش غفلتی بر او عارض شد، نفهمید، خطا و اشتباه کرد، باید برگردد و خداوند هم این را می طلبد.

بزرگان ما نیز همین طور بودند، گناه که نمی کردند اما جمله ی آن ها نشان دهنده ی اعتراف به تقصیر بود و این یک نوع ذلت است در برابر خدا و خدا این ذلت را و این خاکساری را از بندگانش می طلبد.

خدایا شکایت می کنم پیش تو نفسی را که من را دستور به گناه می دهد، من را به سوی اشتباه می راند، من را حرص گناه داده است این نفس، من را به راه های هلاکت می اندازد، جملات امام زین العابدین (ع) است که در آستانه ی ولادتش هستیم.

امام در برابر خدا با اینکه عصمت دارد ، گناه نکرده است اما شکایت از نفس اماره اش می کند یا تآبیر می کند خدایا این اشتباه عارض شد، نفسم من را گول زد، من جبار نبودم، من طاغی در برابر تو نبودم و نمی خواستم در برابر تو طغیان بکنم ، اشتباهی پیش آمده لذا اولین خاصیت استغفار این است که انسان در برابر خدای خود احساس تواضع می کند و می گوید خدایا ما کوچک هستیم و از دستان ما در می رود چنین گناهانی، ما ضعیف هستیم و انسان باید در برابر خدا احساس ضعفش را نشان دهد و تقصیر را به خودش متوجه کند و این خیلی مهم است.

نکته ی دومی که در استغفار وجود دارد این است که اثر تربیتی دارد . خداوند از آن معلمین و از آن اساتید و مدیران مدرسه ای نیست که درسی را بدهد و دانش آموزان را به دنبال کار خودش. معلم فرستاده است خدا، آموزش و تعلیم می دهد اما تربیت هم می خواهد بکند، دستگیری می کند اما هدایت هم می کند.

انسان ها دستورات پیامبران را شنیده اند، ماها مسلمان هستیم ، حرف ائمه (ع) را شنیده ایم، پیامبران دستورات را بیان کرده اند، کلاس های معارف زیاد رفته ایم اما کافی نیست و باید دستمان را بگیرند و هدایتمان بکنند.

خداوند در استغفار دستگیری قرار داده است، خداوند دستور داده هر گناهی می کنید باید برگردید و مأیوس نشوید و بزرگترین گناه و جزو معاصی کبیره  یأس از روح الهی است، یأس از رحمت خدا است و انسان خیال کند که دیگر از بین رفت، انسان باید دعا بکند.

بهلول معروف است داستانش در دوره ی پیغمبر که گناه بزرگی را انجام داد. او کفن ها را می دزدید و روزی کنار مسجد پیغمبر آمد و شروع کرد اشک ریختن، آوردند او را پیش پیغمبر و او گفت گناه بزرگی کرده ام و فکر نمی کنم خداوند مرا ببخشد و می خواهم برای من دعا بکنی. گفت گناه تو خیلی بزرگ است ، حتی از کوه ها بزرگ تر است ، خدا می آمرزد، گفت از کوه ها بزرگتر است. گفت داستان تو چیست. گفت که داشتم طبق روال معمولم دزدی کفن می کردم، دختری از انصار بود، کفن را برداشتم و شیطان نفس مرا گول زد و به او تجاوز کردم اما نهیبی در درون وجدانم از طرف آن دختر که مرا کثیف و زیر خاک عریان رها کردی؟، در برابر خدا چه جواب خواهی داد؟، آمدم پیش تو که من را بیامرزی و از خدا بخواهی که مرا بیامرزد. پیغمبر خیلی ناراحت شد و گفت که این فاسق را از این مسجد بیرون ببرید که می ترسم عذاب او دامنگیر من هم بشود. این جوان گریه می کرد و فریاد می کشید ، خدایا من را بکش یا اینکه توبه من را بپذیر و به پیغمبرت توبه من را منتقل بکن. آیه نازل شد «یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ  إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا» ای کسانی که گناه کردید ناامید از در خانه ی خدا نشوید که خداوند هر گناهی را می آمرزد.

این تأبیر بزرگان ما است، تأبیر آقا امیرالمؤمنین است که بهترین آیه ی امیدوارکننده اگر در قرآن بخواهیم پیدا کنیم همین آیه است. خداوند وعده داده که هر کسی گناه کرده کناه او بیامرزد اگر توبه کند. خداوند تواب است، تواب صیغه ی مبالغه است، غفار است یعنی زیاد توبه می پذیرد، زیاد می آمرزد، نگویید توبه شکستیم و خداوند دیگر نمی پذیرد و باز درب خانه ی خدا باز است و این یک اثر تربیتی در وجود ما می گذارد. هنگامی که در خانه ی خدا را باز می بینیم احساس می کنیم در هر حالتی می توانیم برگردیم، رو سیاه هم باشیم می توانیم برگردیم. خیلی اهمیت دارد و اینجا است که  تکثیر استغفار و از طرف خدا آمرزش طلبیدن اثر تربیتی و معنوی در روح ما دارد و روح ما را تغییر می دهد و تمیز می کند خداوند روح انسان را با استغفار.

در استغفار تأکید شده است ، اهل تقوا، اهل توجه هستند یکی از القابشان این است که «بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ » این ها در سحرگاهان استغفار می کنند. انسان در نیمه شب که همه خواب هستند او بیدار است.

آقا امیرالمؤمنین در مناجات نامه خیلی زیبا می فرماید:«  إِلَهِی حَلِیفُ الْحُبِّ فِی اللَّیْلِ سَاهِرٌ» کسی که همپیمان عشق و محبت است شب خوابش نمی برد و در کنار تو است و مناجات می خواند و دعا می کند«یناجـی ویدعوا» اما انسان غافل « المغفّل یهجع»خواب است و تا صبح بیدار نمی شود.

ما غافل نباشیم، گاهی که خسته از زندگی پر از گناه شدیم سریع بلند شویم و با خدای خودمان حرف بزنیم، خصوصاً در این ایام دست بلند کنیم به طرف خداو استغفار کنیم و خداوند استغفار را قبول می کند. خصوصاً اینکه ما در آیات طلب مغفرت برای دیگران هم داریم و یکی از راه های مغفرت این است که انسان طلب مغفرت از دیگران کند. بروید پیش پیغمبر و ائمه و بخواهید برای شما استغفار کند، این آیات است و به مؤمنین هم گفته اند برای همدیگرطلب مغفرت کنید که خداوند این دعاهای شما را می پذیرد خصوصاً در نمازشب که انسان به ۴۰ مؤمن دعای مغفرت می کند و مغفرت انسان مؤمن پذیرفته شده است.

ان شاءالله توفیق زیارت امام رضا(ع) نصیب ما بشود و آنجا که زیارت خواندید و بعد از نماز زیارت  یک دعایی وجود دارد و در آن دعا برای کسانی که اهل حال و معنا و فکر هستند انواع استغفار بیان کرده است. استغفار حیاء، استغفار رجاء ، خدایا من استغفار از روی حیا و امیدواری و تسلیم و توبه می کنم، استغفار رغبت و رحمت، این ها چیز هایی هستند که در آن دعا وجود دارد و معلوم است ما انواع استغفار داریم و هر کس بسته به حالش باید مستغفر گردد.

خطبه دوم

مناسبت هایی را داریم که اشارتاً و گذرا خدمتتان تقدیم می دارم.

سوم و چهارم و پنجم ماه شعبان در حقیقت باید عرض بکنم که عید تبار کربلاییان است، عید شهدای کربلا، عید راویان کربلا، تولد سراسر نور آقا امام حسین (ع)، سراسر نور حضرت ابالفضل العباس (ع)، آقا امام سجاد (ع) و این ها شاخص هستند هر کدام در یک ویژگی. امام حسین (ع) در ایثار، در اخلاص، در از خود گذشتگی، ان شاءالله دعای وارده ی امروز را خوانده باشید، آقا در آن روز دعایی خوانده است و امروز خوب است که این دعا را انسان بخواند « اللَّهُمَّ  مُتَعَالِی الْمَکَانِ عَظِیمُ الْجَبَرُوتِ» عجیب است هنگامی که انسان در حال شهادت است و آن هم با وضع شدید آن ضربه های مهلکی که بر او وارد شده است، درد می کشد یقیناً، درد می کشد، سوزش دارد و بدن زیر آفتاب است اما مناجات را با خدای خود می کند که خدایا تو بزرگی و تو با عظمتی ، دعا مفصل است، ان شاءالله دعا را بخوانید. می گویند امام صادق (ع) هر وقت مشکلاتی به او متوجه می شد همین دعای آخر وقت امام حسین را می خواند ، تجربه شده است در رفع مشکلات، همچنین آقا اباالفضل العباس انسانی که وفای به عهد داشت، انسان ولایتمدار، خدایا این ها دست من را قطع کرده اند ولی من دست از امامم بر نمی دارم و در ولایت امامم کوشاه هستم.

این ها شعارهای درس آموزی است برای ما، انسانی که شجاعت دارد، ولایت دارد، معنویت بر وجودش حاکم است تنها در افق ذهنش یک نفر به او دستور می گیرد، مولای ما کی است در زندگی و آن همان ولایت است. ولایت یعنی تبعیت و دستوربری، یعنی در زندگی انسان بنده ی یک نفر است، عبدالله ولایت الهی است و این استمرارش می رسد به ولایت امام حسین (ع) و کسی که تبعیت از خدا می کند حرف امام حسین را می شنود، حرف انسان های پاکی را می شنود که خداوند آن ها را به ولایت بر گزیده است.

اگر ما از ولایت فقیه سخن می گوییم  معنای ساده اش این است، آن کسی که خداوند به ما اجازه داده است دستوراتش را بشنویم، طبعیت از او بکنیم، انسان بدون دلیل نباید از کسی تبعیت کند. ما درون هیچ حزبی جا نمی گیریم و از کسی تبعیت نمی کنیم مگر کسی که خداوند به او اجازه داده باشد. این ها معنای ولایت و ولایتمداری است و ولایتمداری را از حضرت عباس یاد می گیریم و امام سجاد عارف به حق.

تمام معرفت الله و تمام اخلاق و دین را در لباس دعا به ما آموخته است که هنوز متأسفانه صحیفه ی سجادیه و دعوات آقا زین العابدین را کسی بررسی جدی نکرده است و هنوز حقایقی نهفته است در این دعا ها. بروید مناجات شعبانیه را بخوانید هنوز این جملاتی را که امام با عشق و اشک می خواند ما حقیقتش را متوجه نشده ایم. این ها جایگاهی را در معارف دینی دارد که نیاز به بررسی دارد.

ان شاءالله خداوند این ایام نورانی را بر ما مبارک بدارد و این انتظار می رود که این اعیاد را چه در زندگی شخصی و چه اجتماعی توجه داشته باشیم.

برادران خانواده خود را به آن ها خبر دهیم که امروز روز ولادت ائمه است، این ها باید عشق شما را به اولیاء الهی ببینند.

یک روز ببینند شیرینی آورده ای خانه و بچه سؤال می کند چه خبر است. امروز امام سوم ما متولد شده است ، امام چهارم متولد شده است. امام چهارم کی است ؟، تفسیری می دهی و بچه متوجه می شود و یاد می گیرد و عشق شما به اهل بیت را آموزش می بیند. در سرتاسر شهر باید تزیین باشد و بدانند که امروز عید است و ولادتی است.

خصوصاً این که در آستانهی نیمه شعبان هستیم خیرین و کسانی که در فکر اهل بیت و ولایت اهل بیت هستند در این زمینه کمک های خود را انجام می دهند که ایجاد فضای معنوی هم می کند.

در برابر آن چیزی که ما در کنار دریا می بینیم و غصه می خوریم متدینین همین الآن هم به من متذکر می شوند که چیزی بگو، خوب من چه بگویم ؟، گفته ها گفته شده، فضای معنوی به وجود بیاورید و جوان از این فضا بگذرد معنویت در آن زنده می شود.

سوم شعبان روز پاسدار است و همچنین در دوم اردیبهشت روز تأسیس سپاه است.سپاه یک مجموعه و نهاد مقدس است. امام فرمود که نهاد مقدس سپاه پاسدران به حق از بزرگترین سنگرهای دفاع از ارزش های نظام ما بوده و خواهد بود.

دقت بفرمایید فرمایشات امام (ره) مسیر را برای این مجموعه ی مقدس نشان داده است. امام حال حاضرمان، امام خامنه ای فرمود: سپاه در حقیقت مظهر عینی و مجسمی است برای شعارهای انقلاب اسلامی، شعار ایستادگی در برابر همه استکبارگران و قدرت های بزرگ با سلاح اتکا به خدا و شعار غلبه خون بر شمشیر و حرکت برای نجات مستضعفین.

آن چیزی که ما از سپاه می دانیم و افتخار می کنیم در این مجموعه هم داریم خدمت می کنیم این است که به ما گفته اند و آن چیزی که در قانون اساسی هدف تأسیس این مجموعه ی مقدس قرار دادند این است که سپاه در کنار تمام مجموعه هایی که در این نظام خدمت می کنند سپاه برای حفظ این نظام در برابر تمام تهدید ها تعبیه شده است در برابر تمامی تهدیدهایی که این نظام را تهدید می کنند. این تهدید هایی که این نظام را تهدید می کنند هر کدام سازمانی برای آن تعریف شده است. تهدید های نظامی در برابر نظام اسلامی متولی آن ارتش است امام ارتش بعنوان یک مجموعه ای که قهرمانی و ایستادگی خود را در دفاع مقدس نشان داده و شهدایی دارد در این زمینه، همین الآن حرف اول نظام ما در گوشه گوشه ی دریاهای جهان ارتش دارد نشان می دهد در نیروی دریایی، نیروی هوایی آن این ها حرف اول در حفظ نظام اسلامی در مرزها می زنند اما نیازی که مرزها نیاز به کمک بیشتر داشته باشند آنجا دست نظام دراز می شود به طرف سپاه و سپاه و بسیج باید به کمک ارتش برود برای حفظ نظام اسلامی و کمک نظامی انجام دهد اما مجموعه ی سپاه صرفاً نظامی نیست و هر جا که تهدیدی این نظام را تهدید می کند سپاه در کنار کسانی است که دارند خدمت به نظام می کنند. هر گاه تهدید امنیتی است مسئولین نظارتی و اطلاعاتی ما در برابر ناامنی ها نمی توانند مقاومت کنند دستشان به سوی دفاع و بسیج دراز می شود و بسیج باید آنجا خود را نشان دهد. هنگامی که مسائل فرهنگی مشکل پیدا کرده است در جامعه سپاه باید بکوشد و کار فرهنگی انجام دهد و مسئولین فرهنگی را یاری دهد و هنگامی که مشکلات اقتصادی دارد جامعه ی ما را به مشکلات حل نشدنی منتهی می کند و متأسفانه گاهی نا کارآمدی نظام را می خواهند از همین جا نشانه بگیرند وظیفه ی سپاه است که در مسائل اقتصادی هم همکاری کند.

هیچ کدام وظیفه ی مستقیم سپاه نیست اما سپاه به اعتبار اینکه باید در جایی که نظام تهدید می شود خود را نشان دهد اینجا است که مقام معظم رهبری دستور می دهد باید انسان های پاک باخته ی از جان گذشته ای تربیت شده باشند که اگر لازم باشد در جای جای جهان از جانشان بگذرند باید بروند، شهید دفاع مقدس شوند، شهدای حرم شوند و هر جا شهیدی لازم است سپاه سینه ی خود را سپر می کند و الحمدلله مجموعه ی سپاه بعنوان یک جمعی که نهاد مقدس است وظیفه ی خود را خوب انجام داده  و قهرمانی و وظیفه ی الهی خود را آن گونه که باید به تبعیت از فرمایشات مقام معظم رهبری ایفا کرده است.

اینجا است که انتظار می رود که این نهاد مقدس تأیید شود و الحمدلله تمام کسانی که دل در گرو این نظام دارند این مجموعه را تأیید می کنند.

یقین بدانید دشمنان خارجی ما خار چشمشان سپاه است. به او توهین بکنند، تحریمشان بکنند و هر اتهامی به این مجموعه بزنند حقشان است، آن ها ضربه خورده اند از این مجموعه. دشمنان داخلی، منافقین و کسانی که می خواستند نفوذ بکنند در جامعه سپاه در مقابل آن ها ایستاد و مفاسدشان را افشا کرد، یقیناً آن ها در برابر این مجموعه می ایستند و اتهام می زنند و برخورد می کنند ومی خواهند این مجموعه را منزوی کنند اما انتظار می رود از یاران انقلاب، مسئولینی که در این مجموعه دارند ایفای مسئولیت می کنند خدمتگزاری این مجموعه ی مقدس را چشم ها را نبندند. با کنایه و با صراحت متهم نکنند یک نهاد را ، در برابر خدا مسئول خواهند بود اشتباه من پاسدار یا یک روحانی در مجموعه مقدس به پای این مجموعه ی مقدس نوشته نمی شود. این مجموعه شهدایی داشته و پایگذار این مجموعه امام بوده، شهدایی بوده اند که هر روز که در شهر می گردی عکس هایشان جلو چشمتان است، انتظار می رود که این مجموعه باید تقویت و حفظ شود برای حفظ نظام اسلامی.