نمازجمعه ۲۲ اردیبهشت ماه ۹۱:
خطبـه اول
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
تقوا، بهترین زاد و توشه برای سعادت انسان است.
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کنم، چرا که تقوا بهترین زاد و توشه برای سعادت اُخروی و برترین راه برای جلب محبت الهی در حیات دنیوی است.
اخلاق مداری از صفات مؤمنان است.
در خطبه اول بنابراین گزارده‌ایم که از راه خدا سخن بگوئیم، راه خدایی زندگی کردن. راه خدا عبودیت است و جوهره‌ی عبودیت، ایمان است و یکی از صفات مؤمنان، اخلاق مداری آنان است. انسان مؤمن، انسانی اخلاقی است، وجود او سرشار از فضائل اخلاقی و نهاد او از رذائل اخلاقی مبرّی است.
اخلاق اجتماعی نحوه‌ی تعامل با جامعه و مردم بر مبنای اخلاق است.
یکی از ابعاد مهم اخلاق، اخلاق اجتماعی است، اخلاق اجتماعی یعنی نحوه‌ی تعامل با جامعه و مردم بر مبنای اخلاق و فضائل اخلاقی، و یکی از امور اخلاق اجتماعی، خوش‌رویی و خوش‌برخوردی با محیط پیرامونی است. اساساً انسان در زندگی اجتماعی چه در درون خانه و چه برون خانه، نیازمند فضایی محبت محور و همدل‌گرا است. انسان در زندگی اجتماعی خود به شکل فطری، نیازمند این است که در فضایی زندگی کند که سرشار از مهر و محبت، همدلی، وفاق، خوش‌برخوردی و خوش‌رویی باشد. این در نهاد هر انسان و مجتمع‌های انسانی است و این یکی از امور فطری انسان است.
بدین خاطر است که در قرآن و روایات پیرامون این موضوع بسیار سخن گفته شده است، چرا که اگر این محبت‌محوری، خوش‌رویی و خوش‌برخوردی، تعامل و همدلی و مهربانی در سطح جامعه، تعاملات اجتماعی و در خانه و خانواده نباشد به جای آن تزاحمات، تعارضات اجتماعی جای خواهد گرفت و فضای زندگی در خانه و خانواده، تحت الشعاع منازعات پیچیده که منجر می‌شود به بسیاری از انجام رذائل اخلاقی، صورت خواهد گرفت.
با خوش‌رویی، امنیت روحی روانی و آرامش و آسایش درونی در اجتماع ایجاد کنید.
بدین خاطر است که خاتم الانبیاء محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله وسلم)، این گونه می‌فرمایند: «ألْقِ أخَاکَ بِوَجْهٍ مُنْبَسِطٍ»[۱] با برادرت و با مردم با رویی گشاده برخورد کن، ترش‌رو و بدبرخورد نباش، بلکه با خوش‌رویی و خوش برخوردی، فضایی در جامعه ایجاد کن که همگان با این برخورد تو، دارای امنیت روحی روانی، آرامش و آسایش درونی و فضایی پر از مهر و محبتِ اجتماعی احساس کنند. باز می فرمایند: «إِنَّکُمْ لَنْ تَسَعُوا النَّاسَ بِأَمْوَالِکُمْ فَالْقَوْهُمْ بِطَلَاقَهِ الْوَجْهِ وَ حُسْنِ الْبِشْر»[۲] ای مردم، شما نمی‌توانید و قدرت ندارید که با اموالتان به مردم کمک کنید آن گونه‌ای که تمام نیازهای مردم برطرف شود، اما می‌توانید با خوش‌رویی و خوش‌برخوردی، فضایی در زندگی دیگران ایجاد کنید که کمتر احساس کمبود کنند یعنی برخورد خوبِ انسان با مردم مهم‌تر از کمک مالی به دیگران است، امیر مؤمنان (ع) می‌فرمایند: «حُسن البشر یُذهب بالسخیمه»[۳] خوش‌رویی، کینه‌ها را از دل می‌برد و نگرانی‌ها را برطرف می‌کند. و آن حضرت می‌فرمودند: رسول خدا مرتب این کلام را می‌گفتند: «ان الله یُبَغِّضُ المُبَعِّس»[۴] شخصی که عبوس است، (معبس یعنی شخصی که عبوس و ترش‌رو است) خداوند او را دوست ندارد، بلکه نسبت به او نیز بغض دارد، و باز می‌فرماید: «سَبَبُ الْمَحَبَّهِ الْبِشرُ»[۵] سبب محبت، خوش‌رویی است. و باز می‌فرماید: «البشر اول النائل»[۶] خوش‌رویی، خوش‌برخوردی، خوش سلامی و به دیگران احترام کردن، اولین هدیه‌ی انسان به دیگران است.
سیره‌ی رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم)، برخورد کریمانه با مردم است.
به همین خاطر است که انسان باید در محیط جامعه‌ی خود، خوش‌رو و خوش برخورد باشد ولو دیگران با او خوش برخورد نباشد، «إِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا»[۷] اگر دیگران، جاهلانه با انسان برخورد کنند، انسان نباید مثل آن‌ها برخورد کند، او باید با کرامت با دیگران برخورد کند. اگر دیگران خوش‌برخورد بودند انسان خوش برخوردتر باشد، و اگر با انسان برخورد بد داشتند، انسان خوش‌برخورد باشد، این سیره‌ی رسول خدا (صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم) است. انسانِ این‌گونه، نشان می‌دهد و کاشف از این است که این انسان دارای سجایای اخلاقی و فضائل اخلاقی است و در بررسی‌های جامعه‌شناسانه و روان‌شناسانه، انسان‌هایی که این‌گونه هستند همواره می‌توانند در محیط اجتماعی خود مؤثر و هدایتگر باشند و دیگران را به سمت و سوی کمال انسانی رهنمون کنند.
خدایا به همه ما کرامت و فضائل اخلاقی عنایت بفرما، ما را از رذائل اخلاقی و برخوردهای بد اخلاقی مبرّا بدار.
خطبـه دوم
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
تقوا، طریق جلب محبت الهی است.
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کنم، چرا که تقوا، کلید رستگاری و طریق جلب عنایات ویژه‌ی الهی است.
در خطبه دوم پیرامون چند موضوع به اختصار سخن می‌گوییم:
حضرت زهرا (سلام الله علیها)، خورشید طلوع امامت و ولایت.
روز شنبه، سالروز تولد آسمانی حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها)، یگانه دوران، خورشید طلوع امامت و ولایت، سرچشمه فیاض عصمت و دریای خروشان استمرار رسالت است. خورشیدی است که هیچ‌گاه غروب نمی‌کند و شعاع هدایت او جاودانه است و همچنین این روز سالروز تولد امام راحل عظیم‌الشأن است. این روز را به حضرت بقیه الله الاعظم، مقام معظم رهبری، جهان بشریت، مسلمین، شیعیان و جمع حاضر به ویژه بانوان تبریک عرض می‌کنم و همچنین روز مادر و روز زن را به همه بانوان محترم به ویژه مادران، تبریک و تهنیت می گویم.
حضرت زهرا(سلام‌الله علیها) دارای ویژگی‌های خاصی است که از حد بیان خارج است. عظمت حضرت زهرا(سلام‌الله علیها) را فقط در قیامت می‌توان شناخت و اندک مطالبی نیز که از ویژگی‌های آن حضرت بیان شده، توسط معصومین و قرآن کریم است و این هم به اندازه‌ای است که جامعه ظرفیت بیان داشته و شرایط برای بیان آماده بوده است.
حضرت زهرا (سلام الله علیها)، محور ولایتمداری.
یکی از ویژگی‌های آن حضرت، ولایت مداری است. آن حضرت جان خود را در راه ولایت گذاشت و همواره جامعه را به ولایتمداری رهنمون می‌کرد، چرا که ولایت، اساس دین، اساس سیاست اسلامی و تنها حجتی است که در تعاملات مختلف، انسان را به حق رهنمون می‌کند.
حضرت زهرا (سلام الله علیها)، نماد مادری است.
دوم، خانواده داری است، حضرت فاطمه زهرا(سلام‌الله علیها) نماد مادری است که این چنین خانواده‌ای را تربیت می‌کند و هر کدام از فرزندان و اطرافیان، بزرگی از بزرگان تاریخ می‌شوند. خانواده داری برای انسان و به ویژه مادر، اساس است، ریشه تمامی خوبی‌ها در خانواده است.
بی حیایی و بدحجابی موجب انحطاط و ابتذال خواهد بود.
سوم، حیاء، عفاف و حجاب است. حضرت فاطمه زهرا(سلام‌الله علیها) چنان در این امر سفارش می‌کردند و مطالب مهم را هم بیان کردند و هم عملاً نشان دادند که برای یک زن، حفظ حریم حیاء، عفاف و حجاب یک اصل و یک فریضه و واجبی است که موجب نزول برکات، و عدم آن موجب انحطاط و ابتذال خواهد بود.
حضرت زهرا (سلام الله علیها) و هدایت جامعه به سوی فهم معارف دینی.
چهارم، خدمات دینی و فرهنگی است. شما دیده‌اید که حضرت زهرا(سلام‌الله علیها) در صحنه های مختلف حضور پیدا می‌کرد و جامعه را به سمت و سویِ فهم معارف دین و نهادیندگی اجرایی هدایت می‌نمود.
زندگی دنیا از منظرحضرت زهرا (سلام الله علیها)، فرصتی برای سعادت اُخروی است.
و پنجم، آخرت‌گرایی است. حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) دنیا را فرصتی برای سعادت اُخروی می‌دانست، چنان‌که این اصل و فرهنگ دینی ماست، لذا آیات آخرت که می‌رسیدند تکرار می‌کردند و در برخی از حالات، اشک‌های ایشان سرازیر می‌شد. خدا را قسم می دهیم به مقربان درگاهش که همه‌ی ما را متنعّم به فرهنگ فاطمی و عامل به آن بگرداند. مجدداً به تمامی بانوان، مادران و دختران که الحمدالله با معرفت به فرهنگ فاطمی، ان‌شاءالله با اجرای آن فرهنگ آسمانی، برای حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) افتخاری خواهند بود، تبریک و تهنیت می گویم.
خانواده مؤثرترین مجموعه یک جامعه است.
روز سه‌شنبه، روز جهانی خانواده است. خانواده، کوچک‌ترین اما مؤثرترین مجموعه‌ی یک جامعه است. خانه و خانواده کانون تولد همه خوبی‌ها است و نیز می‌تواند منشأ بسیاری از مشکلات باشد. اگر پدر و مادر، یک خانواده‌ی خوب تشکیل دهند، در سلامت اقتصادی، تربیت، آموزش و رشد، کمال و مهارت افزایی برای فرزندان مواظب کنند، آن خانواده، خانواده‌ای خواهند بود که مایه افتخار تبار خود و عامل رشد در صحنه اجتماع خواهد بود.
مهر و محبت عامل حفظ خانواده.
اما اگر این خانواده همه این امور را رها کند، قطعاً فرزندان دچار مشکل و آسیب خواهند بود. اگر مهر و محبت پدر و مادری شامل فرزندان نشود و فرزندان به حرف پدر و مادر گوش ندهند، یک خانواده‌ی پراکنده‌ی متشتت خواهد بود که به امور غیراخلاقیِ دینی خواهند پرداخت و بعد از چندی این خانواده‌ی این‌چنینی دچار ابتذال و سقوط خواهد کرد.
طرح صیانت از خانواده، طراحی، برنامه‌ریزی و اجرا شود.
طرح صیانت از حریم خانواده در امور خانوادگی یک طرحی است که باید مسئولین ما به آن بپردازند. الان دشمن آمده است تا خانواده را از درون متلاشی کند، باید طرح صیانت از حریم خانواده، طراحی، برنامه‌ریزی و اجرا شود. الان آمار طلاق بسیار بالا است، چرا آمار طلاق بالاست؟ این نشان می‌دهد که در درون خانه و خانواده مشکل است.
طراحی حمایت اقتصادی از خانواده‌ها ضروری است.
نکته دیگر طرح حمایت از خانواده در امور اقتصادی است که باید خانواده‌ها در امور اقتصادی حمایت شوند، الان بسیاری از خانواده‌ها دچار مشکل اقتصادی هستند، پدر چند شغله است، اگر کار آزاد می کند قریب ۱۷ یا ۱۸ ساعت کار می‌کند، اگر مادر هم شاغل باشد فرزندان، پدر و مادر را نمی‌بینند و قطعاً، هم پدر و مادر لطمه خواهند دید و هم فرزندان. مسئولین باید از جهت اقتصادی خانواده‌ها را حمایت کنند، نگذارند خانواده به خاطر مشکل اقتصادی متلاشی شود یا پدر و مادر افزون از توان خود برای ارتزاق کار کنند و برای امور معنوی و دینی و تربیت فرزندان دیگر فرصتی نداشته باشند. باید برای خانواده‌ها حریم اقتصادی قائل شوند، نباید پدر شرمنده‌ی زن و فرزند خود باشد، باید کاری که می‌کند جواب اقتصادی داشته باشد و بتواند زن و فرزند را اداره کند. الان گرانی یکی از مشکلات است، باید مسئولین اندیشه کنند، برنامه‌ریزی کنند، اضافه بر آن باید برای حریم خانواده‌ها طراحی حمایت اقتصادی داشته باشند.
کانال خانواده جهت رشد در عرصه فرهنگ و معنویت خانواده، طراحی و اجرا شود.
یکی از طرح‌های دیگر، طرح رشد در عرصه فرهنگ و معنویت خانوادگی است، باید در این رابطه برنامه‌ریزی کنیم، حتی یک کانال مستقل تلویزیونی برای خانواده داشته باشیم، همانطور که کانال قرآن داریم، کانال خانواده هم داشته باشیم، باید مسئولین متوجه خانواده‌ها باشند، باید حریم پدر، مادر و فرزندان را طوری طراحی کنند که همه در آرامش و آسایش باشند به ویژه مسائل فرهنگی و اقتصادی. الان بسیاری از پدران، شرمنده خانواده‌های خود هستند، با این که با تمام وجود کار می‌کنند، در این رابطه باید مسئولین اقدام ویژه‌ای کنند. نکند خدای ناکرده کسی که صبح تا شام زحمت می‌کشد باز وقتی می‌رود خانه، شرمنده زن و بچه‌ی خود باشد. باید طوری طراحی کنند که انسان به مقدار لازم کار کند، درآمد کافی داشته باشد و بعد از آن در کنار خانه و خانواده خود و در محیط‌های فرهنگی و دینی حضور پیدا کند. الان بسیاری از افراد با تمام وجود، شبانه‌روز مشغول کار هستند، این خطر دارد، هم خطر فرهنگی و هم خطر سلامت جسمی و جانی برای این عزیزان دارد.
سرمایه گذاری، ریشه رشد در عرصه‌های اقتصادی است.
نکته سومی که قابل بحث است، حمایت از سرمایه‌گذاری است. مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای(دامت برکاته العالیه) در عرصه‌ی رشد اقتصادی، امسال را این گونه نام‌گذاری کرده‌اند «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی». سرمایه‌گذاری ریشه رشد در همه عرصه‌های اقتصادی است، اگر سرمایه نباشد هیچ کار و هیچ پروژه‌ای اجرایی نمی‌شود، به همین خاطر، مسئولین باید از سرمایه گذار حمایت کنند و فضا را برای سرمایه‌گذاری مناسب کنند. سرمایه‌گذاری موجب زمینه‌سازیِ توسعه و پیشرفت، اشتغال‌زایی، پایین آمدن نرخ تورم، رشد امنیت اقتصادیِ ملی، بومی و خانوادگی، و جذب سرمایه‌ی بیشتر می‌شود، این نگاه مقام معظم رهبری است، باید از سرمایه گذار حمایت کرد با ایجاد شرایط آسان و سهل و ارائه پیش زمینه‌های پروژه‌های سرمایه‌گذاری شده به ویژه در استان ولایتمدار بوشهر، مسئولین باید از سرمایه‌گذاران بومی و غیر بومی به ویژه بومی، حمایت کنند، نکند خدایی ناکرده شخصی که آمده اینجا یک کارخانه‌ای بزند یا یک خدمتی بکند، چند نفر به کار مشغول شوند، با یک‌سری موانع بسیار سطحی، به خارج از استان بروند. متأسفانه الان بسیاری از سرمایه‌گذاران بومی این استان در استان‌های دیگر فعال هستند، باید در این زمینه دقت کرد.
نمایشگاه کتاب نشان از دانش‌بنیانی و دانایی محوری ایران اسلامی است.
نمایشگاه کتاب برگزار شده است و این نشان می‌دهد که ایران اسلامی، دانش بنیان و دانایی محور است. بدین خاطر باید توسعه‌ی فرهنگ کتاب‌خوانی، تألیف کتاب‌های عمیق، پژوهش محور و کمال‌زا، توسعه‌ی زیرساخت‌های کتاب‌خوانی مثل احداث کتابخانه‌های عمومی و تخصصی و حمایت از نویسنده و ناشر در سطح ملی و استانی صورت بگیرد، این موجب رشد در عرصه‌های مختلف خواهد بود.
اللهم صل علی محمد و آل محمد