نمازجمعه ۱۴ مهر ماه ۹۱
خطبـه اول
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کنم چرا که تقوا بهترین زاد و توشه برای رستگاری اخروی و برترین راه برای جلب محبت الهی در حیات دنیوی است.
در خطبه اول بنا براین گزارده ایم که از راه خدا سخن بگوییم، صراط مستقیمی که خداوند در قرآن بیان فرموده است که انسان‌های مکلّف و انسان‌هایی که می‌خواهند در مسیر کمال قرار بگیرند از خداوند این مطلب را بخواهند «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ»[۱].
صراط کمال انسان و راه خدا، عبودیت است. عبودیت یعنی اعتقاد، رفتار و اخلاق اسلامی داشتن و جوهره و اساس عبودیت و مهم‌ترین زیر بنای راه خدا، ایمان است. ایمان یعنی با تمام وجود، خدا را باور داشتن، بر مملکت جان، خدا حاکم کردن و خود را در محضر خدا دانستن و قرآن و سیره رسول خدا و اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) را سرلوحه زندگی قراردادن است. دنیا را فرصتی برای رشد، کمال و معماری الهی خود دانستن.
برای سعادت و رستگاری اخروی در عرصه مفهوم ایمان، مطالب بسیاری مطرح است من جمله صفات مؤمنان و یکی از صفات مؤمنان، اخلاق مداری انسان مؤمن است. انسان مؤمن انسانی اخلاقی است و در عرصه اخلاق، ابعاد وسیعی مطرح است: اخلاق شخصی، اخلاق خانوادگی، اخلاق اجتماعی و اخلاق کاری که انسان مؤمن در تمامی این ابعاد دارای فضائل اخلاقی است و از رذائل اخلاقی مبرّا است.
یکی از فضائل اخلاق اجتماعی، مراعات نظم اجتماعی و قانون مداری است. انسان مؤمن دارای اخلاق اجتماعی است و یکی از آن فضائل مهم اخلاق اجتماعی، قانونمداری و مراعات نظم اجتماعی است. نظم یعنی چینش صحیح و به‌موقع امور، سامان‌دهی، آراستگی، ترتیب و پیوستگی مناسب. لذا وقتی که دانه‌های مروارید در ریسمان مناسب قرار داده می‌شود می گویند که این مرواریدها و گوهرها به نظم درآمده. مصالح یک سازه اگر به هم ریخته باشد می‌گویند نظم ندارد اما اگر مصالح طبق موازین صحیح چیده شود می‌گویند این مصالح به نظم درآورده و نتیجه آن، ساخت یک سازه محکم بود.
نظم اجتماعی و قانونمداری یعنی انسان در محیط جامعه دارای این مبنا باشد که قوانین و مقرراتی که در جامعه وجود دارد و آدابی که صحیح است و در جامعه نهادینه شده است را مراعات کند و در فضای جامعه در حوزه ترتیب و پیوستگی و چینش اجتماعی دارای یک روحیه و رویه مناسب باشد. جامعه را به هم نریزد، نظام اجتماعی را تحت الشعاع بی‌نظمی خود قرار ندهد بلکه عاملی برای نظم، پیوستگی و تنظیم امور باشد.
نظم اگر در زندگی خانوادگی، زندگی اجتماعی، زندگی اداری و محیط بیرونی وجود داشته باشد همه چیز در مسیر اهداف قرار می‌گیرد، اما اگر نظم نباشد هرج و مرج تولید می‌شود و نتیجه هرج و مرج، ایستایی و برخوردهای نامناسب بر رشد، بزه، ارتکاب جنایت و سقوط اجتماعی برای جامعه خواهد بود. شما می‌بینید در جامعه‌ای که نظم نیست و مراعات نظم و مقررات نمی‌شود آن جامعه یک جامعه‌ی پر از درگیری، مشکلات و سراسر تنازع و منازعات و مرافعات است، بدین خاطر است که نظم و مراعات آن، یکی از مهم‌ترین فضائل اخلاقی برای انسان‌های مؤمن است. اگر مراعات قوانین راهنمایی و رانندگی نشود آثار مخرب آن پرواضح است، تصادفات، برخوردهای بد، ناهنجاری‌ها، نابسامانی‌های بعد از این امور و آثار بد اجتماعی و خانوادگی آن.
اگر در عرصه مراعات حقوق مردم، مراعات نظم نشود باعث هرج‌ومرج حقوقی در جامعه می‌شود، اگر یک انسان در محیط خانوادگی منظم نباشد همیشه درون خانه درگیری و مشکلات است. اتلاف وقت، درگیری، استرس، اضطراب، ناراحتی، برخوردهای بد در خانه سپس در محیط اجتماع و کار، به همین خاطر است که شما می‌بینید عالم آفرینش و عالم وجود بر مبنای نظم استوار است.
تمام پدیده‌های عالم وجود از کوچک‌ترین اتم تا بزرگ‌ترین پدیده جهانی دارای نظم و انتظام ویژه‌ای هستند به طوری که اگر کوچک‌ترین تغییری در نظام آفرینش صورت گیرد بسیاری از امور دچار چالش‌ها و نابسامانی‌های تکوینی خواهد شد. اگر خورشید، ماه و منظومه شمسی از مدار ویژه خود تخطی کنند، حسب فرض، شما می‌بینید که چه فجایعی در این منظومه رخ خواهد داد. بنابراین نظام آفرینش بر نظم است، وجود انسان بر نظم است.
نظم، ساختار اساسی پدیده‌های جهانی است بنابراین اگر در محیط اجتماع، نظم و قانون مراعات نشود نتیجه آن هرج‌ومرج، اختلال در مناسبات اجتماعی و سقوط جامعه در باتلاق برخوردهای نامناسب و رذائل همه‌جانبه به ویژه رفتاری خواهد شد. شما می‌بینید که در عالم تکوین این چنین نظم استوار است، در نظام تشریع و آیین دینی نیز این چنین است. نماز دارای یک نظمی است، زمان خاصی دارد، آدابی دارد، روزه نیز این چنین است، حج این‌چنین است، خمس و زکات نیز این‌چنین هستند، همه دارای یک ساختار منظم هستند، جامعه نیز باید چنین باشد باید دارای یک ساختار منظم و دارای یک سری قوانین جهت انتظام امور باشند و همه باید آن را مراعات کنند.
فقها و بزرگان دین همگی گفته‌اند که قانونمداری و مراعات نظم و قوانین جامعه، واجب است و اگر بی‌نظمی منجر به اختلال در زندگی اجتماعی شود حرام است.
امیر مؤمنان امام علی‌بن‌ابیطالب (علیه‌السلام) در وصیت خود در آخرین لحظات عمر شریف خویش، این چنین در رابطه با نظم مطالبی بیان می‌فرماید: «أُوصِیکُمَا وَ جَمِیعَ وَلَدِی وَ أَهْلِی وَ مَنْ بَلَغَهُ کِتَابِی بِتَقْوَى اللَّهِ»[۲] ای حسنم، ای حسینم، وصیت می‌کنم به شما، به تمامی فرزندانم و خویشانم و هر کس این نامه من به او می‌رسد که تقوای الهی را مراعات کنید، مخالفت فرمان خدا نکنید، بر مبنای دین زندگی کنید و در زندگی خود منظم باشید.
اگر انسانی در محیط زندگی خود و اساساً در حیات خویش، منظم نباشد قطعاً در زندگی موفق نخواهد بود، اگر محصّل منظم نباشد، اگر کارگر منظم نباشد، اگر کارمند منظم نباشد، اعضای خانواده مراعات نظم خانوادگی نکنند، در محیط کار مراعات ساختار منظم اداره نشود، قطعاً موفقیت در کار نیست.
مراعات نظم و قانون مداری، نشانه شخصیت یک انسان و یک جامعه است بدین خاطر است که باید همگان دارای این فضیلت اخلاقی باشیم و آن، مراعات نظم و قانونمداری است.
خطبـه دوم
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کنم چرا که تقوا کلید گنج رستگاری و طریق کسب سعادت الهی است.
در خطبه دوم پیرامون چند موضوع به اختصار سخن می‌گوییم:
مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای (دامت برکاته العالیه) در دیدار با نخبگان جوان ایران، نکات مهمی ایراد فرمودند که به رئوس آن فرمایشات اشاره می‌شود و تبعینی در این رابطه بیان می‌گردد:
معظم‌له فرمودند: نخبگان ما باید فضای پرنشاط و امید نخبگانی را حفظ و تقویت کنند و راه رشد در این عرصه را ادامه دهند و به مرتبه کنونی رشد علمی در جامعه ایران بسنده نکنند. سرمایه حقیقی یک جامعه، نیروی نخبه آن جامعه است و اگر جامعه بتواند نگاه نخبگانی را گفتمان غالب کند و نخبگان از فرصت به دست آمده استفاده کنند و جامعه را در حوزه علم و دانش و فناوری به خودکفایی سپس به تولید علم به ویژه علوم استراتژیک و در آخر به مرجعیت علمی برسانند قطعاً آن جامعه در فضای بین‌المللی به استقلال واقعی و دارای مرتبت در سطح بین‌المللی خواهد شد.
بدین خاطر ما باید بتوانیم در جامعه با هدایت‌های مقام معظم رهبری، نگاه نخبه پروری، حمایت از نخبگان و فضاسازی برای تولید بعد از خودکفایی و سپس مرجعیت علمی را فراهم آوریم.
مقام معظم رهبری فرمودند: باید مسئولان شرایط پیشرفت علمی و پژوهشی را برای جوانان نخبه فراهم کنند.
ایشان بیان فرمودند: ما باید به درون زایی علم و فناوری توجه داشته باشیم و مرعوب تلاش‌ها و پیشرفت‌های غرب نشویم. محصولات علمی غرب بیشتر مدیون جهان علم و کشورهای تحت ستم هست، آنان استفاده‌های بسیاری از کتب اسلامی و کتب کشورهای که تمدن علمی داشته‌اند برده‌اند.
نخبگان ایران می‌توانند با اعتماد به نفس، تکیه بر خدا، ایمان، توکل و تلاش و همت مضاعف، ایران اسلامی را در حوزه‌های مختلف علمی به ویژه علوم بنیادی و دانش و فنّاوری‌های نوین مثل بیوشیمی، تولید سلول‌های بنیادی، بیوتکنولوژی و بسیاری از علوم مثل دانش هسته ای به موفقیت برسانند بلکه مرجعیت علمی پیدا کنند.
معظم له فرمودند: نخبگان باید روحیه احساس مسئولیت در رابطه با آینده ایران داشته باشند و این روحیه باید تقویت شود.
ایشان همچنین فرمودند: جهاد علمی یک واجب است برای کسانی که می‌توانند ایران اسلامی را به خودکفایی و تولید و مرجعیت علمی برسانند.
و در آخر فرمودند: سامان‌دهی ساختار نخبگان کشور و حمایت از آنان بر مسئولین بنیاد نخبگان یک ضرورت است.
مجدداً هفته نیروی عزیز انتظامی را تبریک گفته و یاد و خاطره شهدا و امام شهدا و شهدای این نیرو را گرامی می‌داریم. موفقیت این عزیزان را از خداوند متعال خواستاریم و امید داریم. نیروی انتظامی برای جامعه، ستون استوار امنیت، آرامش، آسایش و پیشرفت است. جامعه ایران اسلامی امید دارد که این نیرو در عرصه‌ی برقراری نظم و مقررات، پیشگیری از وقوع جرم به ویژه جرم‌های آسیب‌زای جانی و کلان، برخورد قاطع با سوداگران مرگ و مواد مخدر، حفظ نظم در همه عرصه‌ها و لایه‌های اجتماعی و برخورد بسیار محترمانه با مردم که این چنین است، موفق باشد.
نیروی انتظامی مایه امید جامعه و از آن طرف عاملی است برای اینکه جنایت‌کاران و کسانی‌که متجاوزان به حریم جامعه هستند احساس ناامنی کنند. نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران می‌رود تا با برنامه‌ریزی‌های دانش بنیان و نگاه دینی و ولایتمداری چنان شود که به‌عنوان نیروی انتظامی موفق و سلامت در جهان مطرح شود. موفقیت این عزیزان را از خداوند خواستاریم و از نیروی انتظامی مستقر در استان ولایتمدار بوشهر تشکر و قدردانی می‌کنیم.
روز دوشنبه، روز جهانی کودک است. از همه تلاشگران عرصه تعلیم و تربیت در حوزه کودکان تقدیر و قدردانی می‌نمایم. کودک، جوانه‌ای است که در آینده به درختی تنومند تبدیل می‌شود. بزرگان آینده، کودکان امروز هستند. باید در عرصه پرورش و تربیت کودکان عنایت ویژه داشت که به برخی از آن نکات اشاره می‌کنم:
- تربیت دینی و وقت گذاری مناسب والدین و مربیان. در خانواده، بسیاری بر امر مادیات کودکان توجه می‌کنند اما در رابطه با تربیت و پرورش روحی آن توجهی نمی‌کنند. این کودک همان جوانه‌ای است که باید باغبانی شود که اگر چنین شود درخت ثمربخشی خواهد بود و اگر باغبانیِ تربیتی نشود دچار مشکلات و چالش‌هایی درآینده خواهد گشت.
- مراعات استاندارد تغذیه کودکان. یکی از ضروریات کودکی، مراعات تغذیه کودکی است که باید والدین توجه ویژه کنند.
- تألیف کتب و ابزار آموزشی و پرورشی نوین الکترونیکی. شرایط کنونی جهان و آموزش‌هایی که در آینده می‌بینند لازم است که در عرصه پرورش و آموزش کودکان، هم از ابزار سنتی و هم از ابزار نوین استفاده شود.
- تهیه برنامه‌های مناسب در صداوسیما برای کودکان. نگهداری صحیح کودکان بی‌سرپرست، کمک و همیاری به کودکان بی‌بضاعت، این‌ها نکاتی است که باید مراعات شود و برای تربیت این کودکان، فضاهای آموزشی و فرهنگی و ساز‌ه‌های مناسب معماری شود و به جامعه ارائه شود.
روز پنجشنبه روز کاهش اثرات بلایای طبیعی است. بسیاری از بلایای طبیعی قابل پیشگیری هستند اما برخی تاکنون قابل پیشگیری نبوده است مثل زلزله. مسئولین محترم در آن بلاهای طبیعی که قابل پیشگیری هستند باید برنامه دانش بنیان در عرصه‌ی پیشگیری داشته باشند. اگر شما می‌بینید یک رودخانه طغیان می‌کند اگر از قبل پیش بینی شده و برنامه‌ریزی شده باشد، محیط اطراف آسیب نمی‌بیند اما اگر برنامه‌ریزی و پیش‌بینی نشده باشد قطعاً محیط اطراف آن رودخانه، دچار چالش خواهد شد. بنابراین اثرات برخی از بلاهای طبیعی قابل پیش‌بینی است، حتی خود آن بلاها با ایجاد سدها، ایجاد مسیرهای انحرافی قابل پیشگیری است. اما برخی از بلاهای طبیعی مثل زلزله قابل پیشگیری نیستند، آنجا باید با برنامه‌های دقیق مثل مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و آموزش‌های لازم به افراد، این اثرات کاهش یابد. بیمه کردن محصولات، بیمه کردن خانه‌ها، بیمه کردن اموال منقول و غیرمنقول، بخش عظیمی از آثار بد اقتصادی این بلاها را می‌کاهد و سپس ارائه تحصیلات بانکی به عزیزان خسارت‌دیده.
به مسئولین گرامی توصیه می‌کنم که برای ایجاد اشتغال جهت جوانانی که تحصیل کرده هستند و مهارت‌های لازم در عرصه‌ی کار دیده‌اند اقدامات لازم را انجام دهند. شغل مناسب مهم‌ترین بخش از زندگی یک انسان است، چرا که با دارا شدن شغل می‌تواند تمامی امور زندگی خود را اداره کند و خدمت به نظام و جامعه نیز داشته باشد.
در آخر نکته‌ی عرض می‌کنم در رابطه با امور اقتصادی که در شرایط کنونی است، جهان سلطه با تمام وجود به میدان جنگ اقتصادی با ایران آمده است، چه در عرصه بین‌المللی چه در حوزه داخلی و ملی، تمام تلاش خود، تمام تکنولوژی خود و تمام دانش تحریم و تهدید اقتصادی را به کار بسته است. از بیرون فشار بین‌المللی و از درون توسط مزدوران داخلی، فضا را می‌خواهند چنان کنند که ایران اسلامی که تاریخ تابناکی در عرصه‌ی مقاومت دارد در مقابل این تهاجم تسلیم شود، اما نمی‌دانند که ایران اسلامی دارای تاریخی بلند در عرصه مقاومت و بیداری است و هم‌اینک نیز با هدایت‌های مقام معظم رهبری و تلاش مسئولین و تحمّل و همکاری مردم عزیز، با این تهاجم هم با شدت تمام مقابله کرده و شکست خواهند داد.
وحدت مسئولین، هماهنگی، برنامه‌ریزی، طراحی‌های دقیق و علمی، ایجاد هماهنگی، دادن آموزش‌های لازم و ایجاد یک بستر قوی و زمینه‌ی فراهم حضور مردمی در عرصه‌ی اقتصاد مقاومتی می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند و از قوه قضاییه درخواست می‌کنیم که با مفسدان اقتصادی و مزدوران اقتصادی ایران اسلامی با تمام وجود برخورد کنند.
خدایا در ظهور آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تعجیل بفرما.