نمازجمعه ۸ اردیبهشت ماه ۹۱
خطبـه اول
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کنم چرا که تقوا بهترین زاد و توشه برای سعادت اُخروی و برترین راه برای جلب محبت الهی در حیات دنیوی است.
در خطبه اول بنابراین گزارده‌ایم که از راه خدا سخن بگوییم، و بیان شد که راه خدا عبودیت است، عبودیت یعنی اعتقاد، رفتار و اخلاق دینی داشتن، و جوهره‌ی عبودیت، ایمان است. ایمان یعنی بر مملکت جان انسان، خدا حاکم بودن، خود را در محضر خدا دیدن، دنیا را فرصتی برای معماری خود آن گونه که خدا می‌خواهد قرار دادن و خود را برای سعادت اُخروی مهیا کردن است، راه رسول خدا خاتم الانبیاء محمد مصطفی (صلی الله علیه‌و آله وسلم) و اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) را برگزیدن و مفاد عالیه‌ی قرآن را سرلوحه زندگی خود قرار دادن است.
یکی از ویژگی‌های انسان با ایمان، اخلاق‌مداری است و یکی از ابعاد مهم اخلاق، اخلاق اجتماعی است. اخلاق اجتماعی یعنی در محیط جامعه با فضائل اخلاقی و با سجایای اخلاقیِ الهی با مردم تعامل داشتن و برخورد کردن، در محیط اجتماع بر مدار اخلاق و دین رفتار کردن، و یکی از مهمترین امور در عرصه اخلاق اجتماعی، مراعات حقوق مردم کردن است.
حقوق مردم بر یکدیگر گاهی اقتصادی و مالی است و گاهی معنوی و غیراقتصادی است. حقوق مادی مثل این که انسان‌ها بتوانند در محیط زندگی بر مبنای انصاف و عدالت با هم رفتار کنند، در خدمت یکدیگر باشد نه اینکه در عرصه زندگی علیه یکدیگر باشند، بازار، بازار اسلامی باشد و در خدمت مردم، و مردم نیز با روحیه‌ی اخلاقی در عرصه اقتصادی همیار هم باشند. در رابطه با اخلاق اجتماعی و حق‌الناس معنوی مثل این معنا که غیبت هم نکنند، علیه هم نمّامی، توطئه‌چینی، بدگویی، دو بهم زنی و … نداشته باشند، اگر ما بتوانیم اخلاق اجتماعیِ اسلامی را در جامعه پیاده کنیم جامعه‌ی انسانی تبدیل می‌شود به یک جامعه‌ی آسمانی که پر از آموزه‌های دینی است و سلامتِ رفتار اجتماعی را در پی دارد، همه در آرامش، در آسایش و از زندگی در این محیط لذت می‌برند. بدین خاطر است که مدینه الرسول در زمان پیامبر (ص) الگوی تمامی ابعاد مدنیّت اجتماعی در طول تاریخ شد.
بدین خاطر است که انسان مسلمان باید روحیه و رویّه‌ی اخلاقی داشته باشد، در محیط زندگی از در انصاف و عدالت در آید به طوری که مردم از وجودش بهره‌مند و در نبودش احساس کمبود کنند. امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «اَشَدُّ الاعمالِ ثلاثهٌ: ذِکرُ اللّهِ عَلی کلِّ حالٍ و مُواساهُ الاخِوان بالمالِ و اِنصافُ الناس مِن نَفسِکَ»[۱] ای مردان سخت‌ترین اعمال سه چیز است (و شما می‌دانید که همیشه سخت‌ترین اعمال، مؤثرترین و مهمترین است) یک، انسان در تمامی مراحل زندگی یاد خدا باشد، چه در سختی و چه در آرامش، چه آنگاه که گناه هجوم می‌آورد و چه آنگاه که در مسجد است، در همه حال خود را در محضر خدا بداند، یاد خدا را در دل داشته باشد که این یاد خدا اگر در محیط گناه است او را از گناه باز بدارد و اگر در محیط عبادت است او را به معراج الهی سمت و سو بدهد. دوم، در رابطه با مسائل اقتصادی در جامعه، از درِ مواسات، همیاری، همدلی و دستگیری از مردم درآید، این طور نباشد که همه چیز را برای خود بخواهد، به هر قیمتی که باشد ولو تضعیف حقوق مردم. با مردم همدل باشد، همراه باشد، دست مردم را بگیرد و کمک کند. و سوم، از خودش انصاف به خرج دهد، انصاف یعنی دیگران را چون خود پنداشتن و با عدالت با دیگران برخورد کردن. این اساس زندگی انسان است، یاد خدا در دل داشتن، حق دیگران و حق اقتصادی دیگران را پایمال نکردن و از آن طرف با انصاف بودن.
بدین خاطر است که باز امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید: «اَلْمُؤْمِنُ مَنْ طابَ مَکْسَبُهُ، وَ حَسُنَتْ خَلیقَتُهُ، وَ صَحَّتْ سَریرَتُهُ، وَ اَنْفَقَ الْفَضْلَ مِنْ مالِهِ، وَ اَمْسَکَ الْفَضْلَ مِنْ کَلامِهِ وَ کَفَى النَّاسَ شَرَّهُ وَ أَنْصَفَ النَّاسَ مِنْ نَفْسِهِ»[۲] مؤمن کسی است که روزی حلال به خانه می‌آورد. عزیزان، روزی حلال این نیست که نعوذ بالله مال دزدی نباشد، اگر گران بفروشیم، اگر کم بفروشیم، اگر بد بفروشیم، اگر کم‌کاری کنیم، اگر بد کاری کنیم، همه این‌ها روزی‌ای است که اگر انسان به خانه بیاورد روزی حرام است. مؤمن کسی است اگر در اداره کار می‌کند با تمام وجود در خدمت مردم است، در خدمت آن وظیفه‌ای است که باید انجام دهد و با اخلاق و مردم دار. در بازار نگاه اصلی او خدمت به مردم است، در فضای اجتماعی تمام وجودش مراعات حقوق مردم است. «وَ حَسُنَتْ خَلیقَتُهُ، وَ صَحَّتْ سَریرَتُهُ» و مؤمن کسی است که نیکو است و باطن، سرشت، اخلاق و خوی‌اش صحیح است، «وَ اَنْفَقَ الْفَضْلَ مِنْ مالِهِ» اگر بیش از حدّ خود دارد انفاق می‌کند و به دیگران کمک می‌کند، «وَ اَمْسَکَ الْفَضْلَ مِنْ کَلامِهِ» و سخن زیاد نمی‌گوید، بیهوده سخن نمی‌گوید، «وَ کَفَى النَّاسَ شَرَّهُ» مردم از شرّ او در آسایش هستند و هیچ شری ندارد. خداوند رسول خدا خاتم الانبیاء محمد مصطفی (صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم) را در قرآن به عنوان الگو معرفی می‌کند، وجود مبارک ایشان هیچ اذیت و آزاری در جامعه ایجاد نمی‌کرد، وجود مطهر و مبارک ایشان منشأ آرامش، آسایش و لذت مردم بود، مردم از زندگی در کنار رسول خدا (ص) لذت می‌بردند، حتی به او بدی می‌کردند اما او خوبی می‌کرد، توهین می‌کردند اما او سلام می‌کرد، یهودیان به او متعرّض می‌شدند اما وقتی آنها مریض می‌شدند به عیادت آنها می‌رفت، ایشان این چنین اخلاق نبوی داشتند. «أَنْصَفَ النَّاسَ مِنْ نَفْسِهِ» و انسان مؤمن دارای انصاف باشد و در صحنه اجتماع از خودش انصاف بروز دهد. وقتی انسان مؤمن این گونه شد، دارای اخلاق اجتماعی است اما اگر این‌گونه نبود امام کاظم (علیه السلام) می‌فرماید: نفرین خدا بر او باد کسی که در زندگی و در محیط اجتماعی این چنین است که مردم، جامعه، مؤمنین و مسلمین از دست او متعضّی هستند، «مَلْعُونٌ مَنِ اتَّهَمَ أخاهُ، مَلْعُونٌ مَنْ غَشَّ أخاهُ، مَلْعُونٌ مَنْ لَمْ یَنْصَحْ أخاهُ، مَلْعُونٌ مَنِ اغْتابَ أخاهُ»[۳] ای نفرین خدا بر کسی باد که برادرش را متهم می‌کند به اموری که اصلاً مرتکب نشده است، «مَلْعُونٌ مَنْ غَشَّ أخاهُ» نفرین خدا بر آن کسی باد که برادر دینی خود خیانت می‌کند، «مَلْعُونٌ مَنْ لَمْ یَنْصَحْ أخاهُ» نفرین خدا بر آن کسی باد که خیرخواه برادر خود نیست، «مَلْعُونٌ مَنِ اغْتابَ أخاهُ» و نفرین خدا بر کسی باد که غیبت برادر دینی خود را می‌کند.
اگر ما این امور را در جامعه مراعات کنیم خودِ جامعه، بهشتی است زمینی، برای زندگی اسلامی.
خداوند به همه ما توان مراعات اخلاق اسلامی – اجتماعی عنایت بفرماید و زندگی ما را متنعم به نهادینگی اخلاق در عرصه اجتماع بگرداند.
خطبه دوم
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش می‌کنم چرا که تقوا کلید رستگاری و طریق نجات از عذاب وحشتناک در حیات دنیوی و اُخرویِ الهی است.
در خطبه دوم پیرامون چند موضوع به اختصار سخن می‌گوییم:
روز شنبه سالروز آغاز به کار شوراهای اسلامی شهر و روستا است و این یکی از مظاهر مردم‌سالاری دینی در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است. این شوراها یک فرصت برای خدمت‌رسانی به مردم، توسعه و پیشرفت شایسته‌ی شهر و روستا و بسترسازی برای نهادینه کردن فرهنگ انقلابی و اسلامی است. به همین خاطر باید اعضای این شوراها با کارشناسی دقیق، برنامه‌ریزی علمی، مدیریت کارآمد، باز تولید پروژه‌های نوین مورد نیاز و روح ولایتمداری و اندیشیدن منطبق بر نگاه و طرح‌هایی که مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای (دامت برکاته العالیه) ارائه می‌کنند شهرها و روستاها را به پیشرفت لازم رهنمون کنند. خدمت‌رسانی به مردم با جوهره و اساس نگاه انقلابی و دینی باید اساس کار این شوراها باشد.
روز یکشنبه روز ملی خلیج فارس است. خلیج‌فارس یکی از مهمترین آبراه های استراتژیک در تاریخ جهان است. کانون توجه تمامی مجامع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی بوده است. وقایع بسیار مهم و سرنوشت‌سازی در این آبراه به وقوع پیوسته است. آبراهی است که نقش تعیین کننده‌ای در آینده‌ی جهان دارد و بسیاری از معادلات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جهان را رقم خواهد زد.
خلیج‌فارس همیشه فارس بوده و خواهد ماند و کشورهای حوزه خلیج فارس باید حافظ امنیت آن باشند به ویژه ایران اسلامی که قدرت اول این منطقه است، نه بیگانگان مانند آمریکا، انگلیس و کشورهای اروپایی. هرگاه در تاریخ خلیج‌فارس کشورهای بیگانه آمده‌اند جهت تهاجم و استعمار آمده‌اند اما هیچ گاه نتوانسته‌اند به واسطه دلاور مردی‌های مردان و علمای ایران اسلامی در این آبراه بمانند و اگر آمریکا، رژیم اشغالگر قدس، انگلیس و تمامی کشورهای اتحادیه اروپا چشم طمع به این آبراه داشته باشند نیروهای مسلح، سپاه و بسیج ما برای نابودی آنان بس است، و تذکر می‌دهم به شیوخ کشورهای عربی منطقه که فریب آمریکا، انگلیس و رژیم اشغالگر قدس را نخورند، آنها اساساً مسلمان نیستند، شما با کشورهای اسلامی از درِ تعارض بیرون می‌آیید و با شرایط اسلامی پیمان می‌بندید، پیمانی که همواره در طول تاریخ علیه اسلام بوده است، به هوش آیید و در کنار هم و در کنار ایران اسلامی با شعار «لااله‌الاالله محمد رسول‌الله» حکومت اسلامی و حکومت قرآنی در منطقه به پا کنید، این اساس کار است.
این روز را گرامی می‌داریم، یاد و خاطره شهدای خلیج‌فارس را گرامی داشته و از همه تلاشگران برگزاری همایش روز ملی خلیج‌فارس تشکر و قدردانی می‌کنم. الحمدالله هم‌اینک با فضایی که در استان داریم همه عزیزان، همدل و همراه شرایطی فراهم آورده‌اند که بوشهر استان ولایتمداری و حماسه، مرکز خلیج‌فارس و هم‌اینک مورد توجه ویژه است. از همه این عزیزان تقدیر و تشکر می‌کنم.
روز سه‌شنبه، روز معلّم و مصادف با شهادت معلم شهید حضرت آیت‌الله مرتضی مطهری است. معلمی یک کاری الهی است و اولین معلم در عالم وجود، خود خدا است «وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا»[۴]. از همه تلاشگران عرصه‌ی تعلیم و تربیت، چه کسانی که در کلاس حضور دارد و در فضاهای آموزشی حضور دارند و چه عزیزانی که در مراکز اداری هستند کمال تشکر و قدردانی می‌کنم. همه عزیزانی که در فضای آموزش و پرورش هستند با تلاش مضاعف و نگاهی که این‌چنین دارند که مهمترین زیرساخت توسعه و پیشرفت یک کشور، آموزش و پرورش است باید فضاهای آموزشی را مهیا کنند، معلمین در عرصه آموزش و همچنین پرورشِ فرهنگ دینی، تلاشی مضاعف کنند تا ان‌شاءالله آینده‌ی این نظام سرشار از نخبگان باشد.
جداً تشکر می‌کنم از مدیرکل محترم آمورش و پرورش، تمامی معلمین، تمامی خدمتگزاران، دبیران و تمامی عزیزانی که در سطح استان تلاش می‌کنند و با فشارهای اقتصادی و مشکلاتی که دارند راه پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم) که تعلیم و تربیت است را ادامه می‌دهند و جوانان و نوجوانان این استان را مورد لطف و محبت خود قرار می‌دهند.
همچنین روز جهانی کارگر را نیز در پیش داریم، هفته بزرگداشت مقام کار و کارگر که یکی از ابعاد مهم حمایت از کار و سرمایه و تولید ملی، بزرگداشت و توجه ویژه به کارگران عزیز است، مجدداً تکرار می‌کنم: کارفرمایان عزیز حقوق کارگران را به موقع پرداخت کنید، نگذارید که شرمنده خانواده‌هایشان شوند، اگر کارگر در عرصه کار امنیت اقتصادی نداشته باشد کار لطمه می‌بیند، تولید ملی لطمه می‌بیند، سرمایه ملی لطمه می‌بیند، و این کارگران عزیز با تمام وجود مشغول این امر هستند و حمایت کنید.
و در آخر تشکر کار می‌کنم از همه عزیزانی که در ایام فاطمیه کوشش کردند و تلاش کردند و یک حضور حماسی در عرصه بزرگداشت مقام حضرت زهرا (سلام الله علیها) در استان آفریدند. مراکز فرهنگی، مداحان عزیز، روحانیت، حوزه‌های علمیه، مسئولین، بنده خود شاهد بودم که مسئولین همه در عرصه عزاداری شرکت داشتند، الحمدالله این فضا یک فضای الهی است، ما هرچه داریم از حضرت زهرا (سلام الله علیها) داریم و خداوند به حق حضرت زهرا (سلام الله علیها) به فرزندش مقام معظم رهبری طول عمر باعزت عنایت کند و به همه شما عزیزان توفیق در کنار معظم‌له برای ظهور حضرت مهدی آل محمد (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ان‌شاءالله عمر طولانی عنایت کند.
خدایا در ظهور آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تعجیل بفرما.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»