نمازجمعه ۲۹ اردیبهشت ماه ۹۱
خطبـه اول
بسماللهالرحمنالرحیم
تقوا برترین راه جلب محبت الهی است.
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش میکنم چرا که تقوا بهترین زاد و توشه برای سعادت اخروی و برترین راه برای جلب محبت الهی در حیات دنیوی است.
وجود انسان با ایمان مایهی رشد و هدایت است.
یکی از ویژگیهای انسان مؤمن، اخلاق مداری است. انسان با ایمان انسانی است که وجودش سراسر فضائل اخلاقی و نهادش از رذائل اخلاقی مبرّا است. وجودش در جامعه مایهی رشد و هدایت است و نبودش مایهی رکود، توقف و کمبودش کاملاً در جامعه محسوس است، ستارهای فروزان در اجتماع است که بصیرت دارد و بصیرت ایجاد میکند و میافزاید. انسان مؤمن در عرصه اخلاق شخصی، خانوادگی، اداری، کاری و اجتماعی که ابعاد مختلف اخلاق است دارای فضائل همهجانبه است.
مدیریت تقوایی و اخلاقی سخن.
یکی از ابعاد مهم اخلاق، اخلاق اجتماعی است که در این رابطه مطالبی در خطبههای نمازهای جمعه قبل بیان شد و امروز نیز به یکی دیگر از آموزههای اخلاق اجتماعی میپردازیم و آن، مدیریت تقوایی و اخلاقی سخن است. انسان مؤمن، انسانی است که بر زبان، بر کلام و بر سخنش مدیریت دارد، گاهی زبان، انسان را مدیریت میکند و گاهی انسان زبانش را کنترل می کند، گاهی زبان، انسان را به بند میکشد و گرفتار میکند مثلاً سخنی نسنجیده گفته میشود و این سخنِ نسنجیده، زندگی این فرد را به باد میدهد و مدیریت انحرافی میکند. اما انسان باید این چنین باشد که زبان و سخن خود را مدیریت کند، «إذا تَکَلَّمتَ بالکَلِمَهِ مَلَکَتکَ ،وإذا أمسَکتَها مَلَکتَها»[۱] اگر انسان سخن گفت، سخن مالک او است، ولی اگر او را مدیریت کردی و در یک فضای ویژه قراردادی، تو هستی که او را مدیریت میکنی. گاهی یک غیبت، یک تهمت، یک دروغ، یک بهتان یا یک سخن چینی موجب میشود که این سخن تمام زندگی انسان را مدیریت ضداخلاقی کند، فضا را به هم میریزد، شخص را در جامعه مورد نفرت قرار میدهد و تمام خانواده، شخص و جامعه تحت تأثیر یک سخن نسنجیده، دچار تشنج میشوند.
مدیریت تقوایی و اخلاقی سخن برای خود شخص و جامعه نور است.
اگر سخن، انسان را مدیریت کند مدیریت کلام و سخن و مطالب نسنجیده، مدیریت تشنجی و آشوبزایی است و اما اگر انسان سخن را مدیریت کند، بررسی کند، آیا این سخن منطبق با تقوا است یا نیست؟ گناه است یا گناه نیست؟ آیا منطبق با موازین اخلاقی است یا نیست؟ اگر مدیریتِ تقوایی و اخلاقیِ سخن کند آنگاه این کلام، سنجیده، مؤثر و برای خودِ شخص و جامعه، نور است.
زبان و سخن، میزان شخصیت انسان است.
به همین خاطر است که در متون فاخر دینی بیان شده است که انسان باید مدیریت تقوایی و اخلاقیِ سخن خود کند. اساساً لسان و سخن، میزان شخصیت انسان است، «اللِّسانُ مِیزانُ الإنسانِ»[۲] یعنی زبان میزان (وسیله سنجش) انسان است، «المرء مخبوء تحت لسانه»[۳] انسان زیر زبانش پنهان است، تا سخن گفت کشف میشود که او دارای چه شخصیتی و دارای چه خصوصیاتی است. «کَلامُ الرَّجُلِ مِیزانُ عَقلِهِ»[۴] سخن یک انسان یک میزان و ترازویی برای تشخیص قدرت و قدرت خرد و عقل انسان است.
بدین خاطر است که انسان باید سخن خود را مدیریت تقوایی کند، تا در زبان و سخنش گناه زبانی نباشد، مثل غیبت، تهمت، دروغ، سخن چینی، تخریب شخصیت و آبروی افراد بردن، سخریه و مسخره کردن دیگران، برملا کردن اسراری که دیگران پیش انسان به ودیعه گذاشتهاند، توهین، قسم دروغ، اینها همه گناه هستند و برخی از اینها گناهان کبیره هستند که عذاب آن جهنم است و نماز و دعاهای انسان تا ۴۰ روز مقبول نیست. انسان باید سخنش را مدیریت تقوایی کند و از آن طرف، مدیریت اخلاقی نیز کند، سخنش آرام، متین، بدون گزند و در نهایت لطافت و آرامش بیان کند.
بسیاری از بلاهای انسان از زبان است.
بسیاری از بلاهای انسان از لسان است «بلاء الانسان من اللسان»[۵] مصیبت انسان از زبان است، و «نجاه المومن فى حفظ اللسان»[۶] نجات انسان مؤمن این است که زبانش را کنترل کند. از رسول خدا (صلیالله علیهوآلهوسلم) سؤال شد: «أیُّ شَیءٍ مِمّا خلقَ اللَّهُ أحسَنُ؟»[۷] زیباترین چیزی که خدا برای انسان خلق کرده چه چیزی است؟ فرمود: «الکلامُ» سخن، باز از ایشان سؤال شد: زشتترین چیزی که خداوند برای انسان خلق کرده کدام است؟ فرمود: «الکلامُ» سخن. سخن اگر دارای سجایای اخلاقی و منبعث از تقوا باشد زیباترین چیز در حیات بشر است و اگر منبعث از گناه باشد و اخلاقی نباشد زشتترین چیز است و چون انسان در تعاملات اجتماعی بیشتر سخن میگوید در معرض این است که بیشتر گناه کند و لذا از رسول خدا سؤال شد: یا رسول الله، به ما سفارش و وصیتی کن، فرمود: زبانت را حفظ کن، دوباره سؤال شد: یا رسولالله، نصیحتی بفرمایید، گفت: زبانت را حفظ کن، بار سوم سؤال شد، آقا نصیحتی بفرمایید، فرمودند: «احفظ لسانک» زبانت را حفظ کن.
«إِنَّ أَکثَرَ خَطایا إبنِ آدَمَ فِی لِسانِهِ»[۸] بیشتر خطاهای انسان از زبانش است و اگر انسان مدیریت تقوایی و اخلاقیِ زبانش را نداشته باشد در دنیا و آخرت گرفتار خواهد شد. رسول خدا (ص) میفرماید: «یُعَذِّبُ اللّه اللِّسانَ بِعَذابٍ»[۹] خداوند انسانها را به خاطر زبانشان عذاب میدهد عذابی که هیچ کدام از جوارح انسان آن قدر عذاب نمیبینند. بنابراین انسان موجودی است که در تعاملات اجتماعی بیشترین عضوی را که استفاده میکند زبان است، لذا با این عضو میتواند هم بیشترین ثواب را ببرد و هم بیشترین گناه.
راه آن هم این است که انسان مدیریت تقوایی و اخلاقیِ کلام و زبانش را کند، لذا معروف است و در متون دینی است که انسانِ عاقل، زبانش پشت قلبش است یعنی پشت خرد و عقلش است، اول فکر میکند و تحلیل میکند بعد سخن میگوید، اما انسان سفیه کسی که زبانش پیش از قلبش است، قلبش وراء زبانش است، اول سخن میگوید بعد فکر میکند.
کنترل زبان موجب آرامش و آسایش جامعه است.
یکی از آموزههای مهم اخلاق اجتماعی، کنترل زبان و مدیریت زبان است. اگر ما بتوانیم مدیریت تقوایی و اخلاقی کلانِ خود کنیم در جامعه قطعاً هم مورد احترام هستیم و هم مایه آرامش و آسایش جامعه هستیم، و هم در دنیا مورد عنایت خدا و اهل بیت هستیم و هم در آخرت.
خدایا به همه ما توفیق سجایای اخلاق اجتماعی مرحمت بفرما.
خطبـه دوم
بسماللهالرحمنالرحیم
تقوا راه جلب عنایات ویژه الهی است.
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش میکنم چرا که تقوا کلید رستگاری و راه جلب عنایات ویژهی الهی است.
در خطبه دوم به اختصار پیرامون چند موضوع سخن میگوییم:
اوضاع نگران کننده سیاسی بحرین.
اوضاع سیاسی بحرین به شدت نگران کننده است، مردم مظلوم و مسلمان بحرین سالها است که تحت سلطهی جنایتکارانی هستند که از هیچ جنایتی دریغ نمیکنند. مردمی که همواره در تمامی عرصههای اسلامی در تاریخ، پیشگام بودهاند ولی اکنون تحت ظالم، ستم و بسیاری از جنایاتی که هنوز که هنوز است برای جامعه بشری کشف نشده و زیر سانسور خبری شدید هستند. آل خلیفه از دیرباز به عنوان حاکم در آنجا قرار گرفته و به اشکال مختلف به این مردم ستم روا میدارد؛ ستمهایی که شاید بتوان گفت در تاریخ کمنظیر است.
بحث الحاق بحرین یک بحثی است که در تاریخ سیاست جهان و نظام سیاسیِ بینالمللی، یکی از قویترین کارهای سیاسی یک حکومت است، که حاکم یک کشور مستقل به دنبال عدم استقلال آن و الحاق آن به یک کشور دیگر باشد. همه کشورها برای استقلال میجنگند اما حاکم بحرین به دنبال این است که کشورش را از استقلال جدا کند و ملحق و وابسته کند. مردم مسلمان بحرین هیچ گاه زیر بار این ستم نخواهند رفت و با شدت تمام اول، آمریکا و اسرائیل را، بعد کشورهایی را که اندیشهای این چنین دارند محکوم میکنند.
به آراء و اندیشه های اسلامی مردم بحرین احترام گذاشته شود.
ما جنایات جنایتکاران را در بحرین محکوم میکنیم و خواهان این هستیم که به رأی و آراء مردم و به اندیشه اسلامی این مردم احترام گذاشته شود و سران این کشورها به هیچ صورت به دنبال اندیشههای صهیونیستی و آمریکایی نگردند.
استفاده صحیح از کار و کالا یک امر ضروری، عقلانی و اقتصادی است.
روز دوشنبه، روز بهرهوری و بهینهسازی مصرف است. استفادهی صحیح از کار و کالا یک امر ضروری، عقلانی و اقتصادی است، به ویژه در شرایط کنونی که کشور ما در جغرافیای سیاسی – اقتصادیِ جهان مورد تحریم و تهدید است و اسراف در این رابطه چه در حوزه کمیّت و چه در حوزه کیفیت، یک امر غیر عُقلایی و غیر اقتصادی است. باید همهی ما در امر بهینه مصرف کردن کالا و کار کوشش کنیم که ثروت ملی ما از بین نرود.
روز چهارشنبه مصادف است با اول ماه رجب و سوم خرداد، میلاد گهربار امام باقر (علیهالسلام) است، همان امامی که وعدهی او در تورات آمده و رسول خدا خاتم الانبیاء محمد مصطفی (صلیالله علیه و آله و سلم) سلام خود را توسط جابربنعبدالله انصاری به محضر این امام ابلاغ داشتند.
امام باقر (علیه السلام) احیا گر اسلام ناب در تاریخ اسلام.
خدمت و نقش امام باقر (علیهالسلام) در احیاء اسلام ناب در تاریخ اسلام، واقعاً اساسی و بسیار سرنوشت ساز است، باعث شد که دوباره اسلام ناب شناخته شود و اسلامی که توسط برخی به انحراف و تحریف کشیده شده بود دوباره احیا شود. محضر مبارک حضرت بقیهالله الاعظم (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، مقام معظم رهبری و همه شیعیان تبریک عرض میکنیم.
ماه رجب، ماه دعا، استغفار، توبه، نیایش و خدایی شدن است.
ماه رجب، ماه دعا، استغفار، توبه، نیایش و خدایی شدن است. ماهی که مقدمه خودسازی برای حضور در ضیافت الهی ماه مبارک رمضان است، به همین خاطر توصیه میکنم که همه عزیزان این ماه را گرامی بدارند و با ادعیه و محاسبه زندگی خود، طرحی نوین در زندگی و حیات خود دراندازیم که انشاءالله مورد لطف و عنایت بیشتر خداوند باشیم.
حماسه سوم خرداد، تمامی تئوریسین های نظامی جهان را به شگفتی وا داشت.
سوم خرداد را نیز گرامی میداریم، سالروز فتح خرمشهر، این حماسهای که واقعاً تمامی تئوریسینهای نظامی جهان را به شگفتی واداشت. هیچ گاه نمیپنداشتند که خرمشهر فتح شود ولکن عنایت خداوند و اهل بیت و درایت و مجاهدت نیروهای مسلح، این چنین شد که خرمشهر به دامان ایران اسلامی بازگردد. یاد و خاطره شهدا و امام شهدا گرامی میداریم.
نور اهل بیت خاموش شدنی نیست.
اخیراً فردی نابخردانه سخنی توهینآمیز نسبت به امام هادی (علیهالسلام) بیان کرده است، این کار از دیرباز توسط ناصبیها وجود داشته که به اهل بیت توهین کنند اما مگر میتوان خورشید را وقتی که طلوع کرده است با اندک سخن، نورش را خاموش کرد؟ این افراد میخواهند با این چنین کارها خود را بزرگ کنند ولی نمیدانند که با این کارها هم کوچک هستند و هم به عاقبتی چون سلمان رشدی دچار خواهند شد. توهین به اهل بیت توهین به دین است، توهین به قرآن است، توهین به نظام آسمانیِ الهی است. مگر میشود با این حرفها عظمت اهلبیت را کوچک کرد؟ مگر میشود نام حسین (علیهالسلام) را خاموش کرد؟ مگر میشود نام حضرت هادی (علیهالسلام) را با این حرفها خاموش کرد؟ عمری است که علی بن ابی طالب (علیهالسلام) را مورد تهدید و تحریف قرار دادهاند حتی تحریم تألیف کتاب، اما نام علیبنابیطالب (علیهالسلام) روزافزون پرآوازه میگردد، به همین خاطر این کار را محکوم میکنیم و تذکر میدهیم که اگر بار دیگر کسی این چنین در قبال اهل بیت (علیهم السلام) سخن بگوید خودِ مردم تکلیف خودشان را با این افراد مشخص خواهند کرد.
باید دست مردم را بوسید و به آنها خدمت کرد.
تشکر و قدردانی میکنم از استاندار محترم، مدیران کل، نیروهای مسلح، نظامی و انتظامی و شورای هماهنگی، الحمدالله امروز فضایی در استان آفریدند که مدیران کل، معاونین، خودِ جناب آقای استاندار تشریف داشتند و مردم از نزدیک مشکلاتشان را به این حضرات بیان کردند. عزیزان، تا میتوانید خدمت به مردم کنید، خدمت به مردم بزرگترین عبادت برای مسئولین است، اگر امر دائر شود بین نماز شب خواندن و همان موقع خدمت به مردم کردن، خدمت به مردم کردن اولی است. این مردم لیاقت دارند، این مردم شایسته خدمت هستند، باید دست این مردم را بوسید و به آنها خدمت کرد. هر چه میتوانید خدمت کنید، این مردم، مردمان امتحان دادهای هستند، این مردم در اصل انقلاب، دفاع مقدس، در تمامی فشارهای داخلی و خارجی در کنار ولایت بودهاند، در کنار این انقلاب بودهاند، هرچه میتوانید خدمت کنید صادقانه و به دور از این کاغذ بازی ها و به دور از این موانعی که از حیث قانونی پیش روی شما است انشاءالله با تدبیر، این تقاضای بنده حقیر است که هر چه میتوانید به این مردم عزیز خدمت کنید به ویژه به فقرا، و مستمندان، به ویژه آن کسانی که در این انقلاب آسیب دیدهاند مانند خانواده شهدا، مجروحین و ایثارگران.
این مردم مردمان بینظیری هستند لذا خدمت بینظیر هم نیاز دارد. مجدداً از همه مسئولین تشکر میکنم که امروز الحمدالله به مصلی آمدند و صادقانه و بیآلایش خدمت کردند. انشاءالله این کار استمرار پیدا کند که موجب رضای خدا و مهدی آل محمد (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است.
خدایا در ظهور آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تعجیل فرما.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»