نمازجمعه ۱۸ فروردین ماه ۹۱
خطبـه اول
بسماللهالرحمنالرحیم
تقوا برترین راه جلب محبت الهی در حیات دنیوی است.
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش میکنم چرا که تقوا بهترین زاد و توشه برای سعادت اُخروی و برترین راه برای جلب محبت الهی در حیات دنیوی است.
عبودیت یعنی اعتقاد، رفتار و اخلاق اسلامی داشتن.
در خطبه اول بنابراین گزاردهایم که از راه خدا سخن بگوییم، راه خدایی زندگی کردن، راهی که خدا با ما است و ما هم با خدا هستیم. راه خدا عبودیت است عبودیت یعنی اعتقاد، رفتار و اخلاق اسلامی داشتن و جوهرهی عبودیت، ایمان است، ایمان یعنی بر وجود، اندیشه، رفتار و اخلاق انسان، خدا حاکم بودن، وجود انسان سراسر اعتقاد و باورِ دینی داشتن و نگاه به زندگی خود با افق آخرت دیدن است. قرآن سرلوحه حیات زندگی و سیره رسول خدا خاتم الانبیاء محمد مصطفی (ص) و خاندان معصومش، مسیر و صراط مستقیم حیات خود قرار دادن است.
انسان با ایمان، انسانی اخلاقی است.
یکی از موضوعات مهم در عرصه ایمان، اوصاف مؤمنان است و یکی از وصفها و ویژگیهای انسان با ایمان، اخلاق مداریِ انسان مؤمن است. انسان با ایمان انسانی اخلاق است. در رابطه با اخلاق فردی و خانوادگی در ابعاد مختلف آن سخن گفتیم و امروز پیرامون اخلاق اجتماعیِ انسان سخن میگوییم.
وجود انسان در جامعه باید مایه آرامش، آسایش و امنیت باشد.
اخلاق اجتماعی یعنی با مردم و جامعه با اخلاق اسلامی و فضائل اخلاقی برخورد کردن، با محیط پیرامونی تعامل منطقی و مثبت داشتن، چون انسان یک موجود اجتماعی است و در فضای اجتماع و جامعه زندگی میکند و نیازمند تعامل با تمامی اقشار اجتماعی است باید انسان در محیط اجتماعی خود دارای اخلاق باشد، دارای فضایل اخلاق اجتماعی باشد، وجود او در جامعه مایه آرامش، آسایش ارتقاء سطح تعاملات، امنیت و رشد باشد، وجود او ستاره ای اخلاقی در آسمان جامعه باشد، مردم با وجود او احساس آرامش و امنیت کنند و با نبود او احساس تنهایی و کمبود کنند.
رسول خدا(ص) سرآمد خلق عظیم است.
اساساً تمام پیامبران خدا در حیات خود، اسوهی اخلاق اجتماعی بودهاند و با همین اخلاق اجتماعی خود، مردم جاهلی را به سمت و سوی دینمداری هدایت میکردند و در صدر آنان رسول خدا محمدبنعبدالله (ص) است. چنان دارای خلق و خوی آسمانی بودند که خداوند فرمود: «إِنَّکَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِیمٍ»[۱] ای رسول خدا، تو سرآمد خُلق عظیم هستیم نه تنها دارای آن هستی بلکه سرآمد هستی. با اخلاق عالیه خودش جامعه جاهلی عرب را چنان کرد که به کمال دیانت و رشد رسیدند خداوند فرمود: ای رسول خدا، با اخلاقت جامعه را هدایت کردی و این یکی از الطاف خدا به تو است «فَبِمَا رَحْمَهٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ»[۲] ای رسول خدا، به خاطر این مهربانی و لطف خدا، چنان دارای اخلاق عالیه هستی که همه در کنار تو احساس آرامش میکنند اما اگر دارای برخورد تند، بداخلاقی و تندخویی بودی همه از اطراف تو پراکنده میشدند.
انسان نیازمند اخلاق اجتماعی است.
اگر انسان در محیط اجتماعی، متخلق باشد اخلاق نیکو از خودش به جامعه بروز میدهد و تمامی جامعه با او برخورد خوب میکند، لذا عقل اجتماعیِ انسان حکم میکند که انسان برای رشد در جامعه و آرامش و آسایش خود و دیگران باید اخلاق اجتماعی داشته باشد. امیر مؤمنان (ع) میفرمایند: «ثمره العقل مدارات الناس»[۳] میوه، نتیجه و اثر عقل دارای اخلاق خوب با مردم بودن است. باز میفرمایند: «رأس الحکمه مدارات الناس»[۴] سرآمد حکمت و دانش، دارا بودن اخلاق عالیه است. اساساً اینگونه است که پیامبر آسمانیِ قرآن میفرماید: «الاسلام حسن الخلق» اساساً اسلام یعنی اخلاق حسنه. «الخلق المحمود من ثماره العقل، الخلق المضموم من ثماره الجهل»[۵] اخلاق پسندیده از نتایج و میوههای عقل است. و در عوض اخلاق تند، ناپسند، سوء و نکوهیده از ثمرات جهالت و بی دانشیِ انسان است. این چنین است که در روز قیامت «ما یوضع فی میزان امرء یوم القیامه أفضل من حسن الخلق»[۶] بهترین، سنگینترین و ارزشمندترین چیزی که در ترازوی اعمال انسان در قیامت قرار میگیرد و باعث سعادت و نجات انسان میشود حسن خلق است.
بداخلاقی اجتماعی، انسان را غرق در دریای مشکلات و دچار چالش های اجتماعی میکند.
بنابراین ما در جامعه باید با اخلاق حسنه زندگی کنیم تا محیط را برای خود و جامعه فراهم کنیم. اخلاق بد در جامعه مثل یک کشتی است که دارای شکستگیها و سوراخ های بسیاری است که هم صاحب و هم اطرافیانش را غرق میکند، هم خودش غرق در دریای مشکلات اجتماعی میشود و هم دیگران را دچار چالشهای اجتماعی میکند «السیئ الخلق کثیر الطیش منغص العیش»[۷] انسانی که بداخلاق است بسیار خطا میکند، انسان بداخلاق در محیط اجتماعی بسیار خطا میکند، با همه تندی میکند، از همه سوءاستفاده میکند، ارزشها را زیر پا میگذارد، بنابراین بسیار خطا میکند و زندگی بسیار تلخی دارد.
میزان اخلاق اجتماعی: هر چه برای خود میپسندی برای دیگران بپسند و هر چه برای خود نمیپسندی برای دیگران نپسند.
امیر مؤمنان یک میزان برای اخلاق اجتماعی بیان میکند و آن میزان این است «اجْعَلْ نَفْسَکَ مِیزَاناً بَیْنَکَ وَبَیْنَ غَیْرِکَ» خودت را میزان قرار بده، نفس خودت را میزان قرار بده بین خود و دیگران، هر چه برای خود میپسندی برای دیگران هم پسند، اگر دوست داری با تو تندی کنند (که هیچکس دوست ندارد) تو هم تندی کن، پس نمیپسندی، پس تو هم با مردم تندی نکن. دوست داری مردم با تو خوش برخورد باشند تو هم با مردم خوش برخورد باش، هر چه برای خود میپسندی برای دیگران هم بپسند و هر چه برای خود نمیپسندی برای دیگران هم نپسند، حتی چنان باش که در جامعه، دیگران را از خود مقدم میداری و این شعار حضرت فاطمه زهرا(س) است: «الْجَارُ ثُمَّ الدَّارُ».
خدایا قَسمت می دهیم به مقربان درگاهت به همه ما توان دانش اخلاق اجتماعی، رفتارش و انجام این آموزه و ارزشِ اخلاقی انسانی و الهی عنایت بفرما …
خطبـه دوم
بسماللهالرحمنالرحیم
تقوا طریق جلب عنایات ویژه الهی است.
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش میکنم چرا که تقوا کلید رستگاری و طریق جلب عنایات ویژه الهی است.
در خطبه دوم پیرامون چند موضوع به اختصار سخن میگوییم.
مقام معظم رهبری حضرت امام خامنهای(دامت برکاته العالیه) در دیدار با فرماندهان نیروهای مسلح، مطالب مهمی ایراد فرمودند که به فرازهایی از آن مطالب مهم اشاره میکنم.
نیروهای مسلح ما، نیروهای نظامی الهی هستند.
معظمله فرمودند: حفظ و ارتقای انگیزههای دینی و الهی در کنار تقویت آمادگی نظامی یک اصل برای نیروهای مسلح است. نیروهای مسلح ما، نیروهای نظامی الهی هستند یعنی دارای دو بُعد مهم در عرصه دفاع از کیان دین و میهن هستند، اولاً نظامی هستند و ثانیاً در فضای الهی خدمت میکنند. به همین خاطر است که باید این عزیزان همانطوری که تاکنون بودهاند در کنار تقویت بنیهی نظامی، خود، هم در جهت آمادگی رزم، هم در عرصه تولید نرمافزارها و سختافزارهای نظامی، در مسیر رشد ایمانی و تقواییِ خود نیز بکوشند چون اساس زندگی انسان، ایمان و دیانت است. به همین خاطر است که انسان بیش از آنکه دارای یک شغل باشد، قبل از آن باید دارای ایمان، تقوا و اخلاق اسلامی باشد. بدین جهت است که همواره نیروهای مسلح در تاریخ اسلام نماد ایمان و مجاهدت و دفاع مقدس از اسلام بودهاند. در قرآن کریم همیشه شما میبینید هر گاه پای مجاهدت و قتال در میان است خدا میفرماید فی سبیل الله «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا»[۸].
گذشته، چراغ راه آینده است.
مقام معظم رهبری فرمودند: تجربه دفاع مقدس هشت ساله در تاریخ کشور بینظیر بوده است. همواره در زندگی ما باید گذشته، چراغ راه آینده باشد، از گذشته مهارت بیاموزیم و آن مهارتها را در حال و آینده به کار گیریم، بدین جهت است که در قرآن میفرماید: «فَاعْتَبِرُوا یَا أُولِی الْأَبْصَارِ» ای صاحبان بصیرت عبرت بگیرید و از تجربهها استفاده کنید.
حضرت امام خامنه ای (دامت برکاته العالیه) فرمودند: سعادت و پیشرفت ملتها و عبور موفقیت آمیز از مقاطع تاریخی در گرو صبر و استقامت است. انسان در مسیر زندگی برای رسیدن به هدف، نیازمند صبر و استقامت است. انسانی که صبر ندارد، میشکند، جامعهای که صبر ندارد، توان استقامت در قبال مشکلات را ندارد، از هم میپاشد اما جامعه و کشوری که دارای صبر و مقاومت هستند میتوانند تمام مشکلات را تحمل کرده، عبور کنند و به هدف خود دست پیدا یابند. «کَمْ مِنْ فِئَهٍ قَلِیلَهٍ غَلَبَتْ فِئَهً کَثِیرَهً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِینَ»[۹] گروههای اندک میتوانند گروههای بزرگ را شکست دهند اما باید دارای ویژگی صبر و استقامت باشند. «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلَائِکَهُ»[۱۰] جامعهی خدایی اگر صبر و استقامت داشت خدا به یاری آنان فرمان میدهد و فرشتگان به کمک آنان میشتابند.
بوشهر نماد دانش هسته ای و ارتقای آن در ایران اسلامی است.
روز بیستم فروردین، روز ملی فناوری هستهای ایران است. دانش هستهای یک دانش بنیادین و استراتژیک است که بسیاری از علوم و تجهیزات مهم صنعتی، مترتب بر دارا بودن دانش هستهای است. فناوری هستهای یک فناوری مهم است که میتواند دانش یک جامعه را در حوزههای مختلف متحوّل کند به این خاطر است که کشورهای استکباری که به دنبال انحصار علم و دانش هستند این علم را منحصر به خود و با نگاه آپارتاید علمی به این مسئله نگاه میکنند، اما نخبگان علمی ما به ویژه در عرصه دانش هستهای کاری بزرگ در تاریخ انجام دادهاند و دانش هستهای را بومی کردهاند و هماینک از افتخارات نظام جمهوری اسلامی ایران با هدایتهای مقام معظم رهبری این است که در ایران اسلامی عرصه دانش بینالمللی، رشد فزایندهای داشته است. به همین خاطر شما میبینید که رژیمهای استکباری، دانشمندان ما را ترور میکنند و بوشهر نماد دانش هستهای است و ارتقای سطح آن در ایران اسلامی است.
هنر، زیباترین شکل ارائه اندیشههای یک هنرمند به محیط پیرامونی و جامعه است.
همچنین در هفته آینده، روز هنر اسلامی است که مصادف با سالروز شهادت شهید آوینی است. هنر زیباترین شکل ارائه اندیشههای یک هنرمند به محیط پیرامونی و جامعه است، هنر یک ودیعه الهی است، بدین خاطر است که باید هنر در بستر فرهنگ دینی باشد، آن وقت این هنر که آسمانی است به زمینیان دادهاند با اسلامی بودن آسمانی میشود و مهم این است که هنر آسمانی باشد.
سالروز تأسیس بنیاد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
روز بیست و یکم فروردین، سالروز تأسیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ به دستور امام راحل عظیمالشأن است. یکی از بنیادهای مؤثر، خدوم و کارآمد که حامی قشر محروم و مستضعف بوده بنیاد مسکن و حساب صد حضرت امام است. کارهای بزرگی در ایران انجام دادهاند که قابل تقدیر است.
شهید آیت الله سید باقر صدر یک نابغه، اندیشمند و مبتکر در عرصههای مختلف علوم اسلامی بودند.
همچنین روز شنبه، سالروز شهادت شهید حضرت آیتالله سید باقر صدر و خواهر بزرگوار ایشان است. بزرگ مردی در تاریخ فقه و فقاهت و معارف دینی که جداً کسانی که دست در علوم اسلامی دارند میدانند یک نابغه و یک اندیشمند و یک انسان مبتکر در عرصههای مختلف علوم اسلامی بودهاند. ایشان نامهای دارند در جواب تهدید صدام که این نامه خواندنی است که متأسفانه در سطح جامعه پخش نشده است. یک نامهای نوشتهاند که واقعاً نشان میدهد که عالمان اسلامی و مردان خدا چگونه میاندیشند و من تقاضا دارم که حوزههای علمیه این نامهی سراسر معرفت و مجاهدتِ این مرد بزرگ را تکثیر و چاپ کنند و به جامعه ارائه کند.
ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) است، السلام علیک یا سیده النساء العالمین یا فاطمه الزهرا …