نمازجمعه ۱۴ مرداد ماه ۹۰
خطبـه اول
بسماللهالرحمنالرحیم
شما عزیزان نمازگزار، به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش میکنم، چرا که تقوا بهترین زاد و توشه برای سعادت اخروی و برترین راه برای جلب محبت الهی در حیات دنیوی است.
ماه مبارک رمضان یک فرصت الهی و یک هدیه آسمانی به جامعه انسانی به ویژه مؤمنان است، نقش بسیار مهم و سرنوشت سازی در حیات انسان دارد، به همین خاطر در ماه مبارک رمضان پیرامون معارفی در ساحت پیشرفت معنوی انسان بر بال آسمانی ماه مبارک رمضان سخن خواهیم گفت.
ماه مبارک رمضان یک هدیه آسمانی به انسان است، یک ظرفیت نورِ زمانی است که خداوند در این مدت برکات عالیه اش را نصیب انسان میکند که گذشتهاش را جبران کند، حالش را آسمانی کند و آیندهاش را به نور عبودیت با عقد بندگیِ خدا و فسخ رهرویِ راه شیطان، منور بگرداند.
ماه مبارک رمضان فراتر از اصل روزهداری است، ماه مبارک رمضان ریسمان نجات انسان از باتلاق متعفن رذالت، ابتذال و سقوط در دره حیوانیت است. ماه مبارک رمضان آغاز سال معنوی انسان است، آغازی برای یک پایان است، پایان دوری از خدا، آلودگی به گناه و تمامی عواملی که انسان را از خدا دور میکند، پایانی است برای این امور و آغازی است برای خدایی زندگی کردن، پشت کردن به همه مظاهر غیر خدایی و روی آوردن و دلدادگی و عشق و محبت و عبودیت خداوندی، ماه مبارک رمضان آنچنان دارای برکات و نعمات خداوندی است که فرمودهاند اگر مردم میدانستند در ماه مبارک رمضان چه مزایایی است دوست میداشتند که تمام سال، ماه مبارک رمضان می بود.
خاتمالانبیاء محمد مصطفی (صلیالله علیه واله سلم) در خطبه شعبانیهای که در وصف ماه مبارک رمضان ایراد فرموده اند، عظمت این ماه را تبعین کردند، گفته اند این ماه، ماه خدا است، همهی ماه ها، ماه خدا است، اما این ماه آن چنان ویژگی و خصوصیت الهی دارد که مضاف به ذات اقدس باریتعالی است، ماهی است که خدا به انسان نگاهی ویژه دارد، باران رحمتش سرازیر است، تنها انسانی می خواهد در این فضای بارش رحمت خدا، خود را قرار دهد.
ماه مبارک رمضان گفتهاند: «اقبل علیکم شهر الله» ماه خدا به سوی شما آمده است، این فرصت و این نعمت «بالمغفره» با بخشش، عزیزان، انسان هر قدر اهل گناه باشد، هر قدر از خدا دور شده باشد، آغاز این ماه، خداوند باب رحمتش را میگشاید و میفرماید: «لا تقنتوا من رحمه الله» از رحمت خدا ناامید نباشید که «ان الله یغفر الذنوب جمیعا» خداوند همه گناهان را میبخشد، ماهی است که انسان بعد از این همه دوری از خدا با گناه، خداوند به یک نگاهِ بندهاش که پشیمان شده و توبه کرده است، گذشتهاش را میبخشد، توفیق عبادت در این ماه به او میدهد، با چندین برابر ثواب نگاشتن و در شب قدر مقدرات خیر برای او تقدیر میکند.
پیامبر گرامی اسلام (صلیالله و علیه وآله وسلم)، در این ماه دستورالعملهایی دادهاند، نماز به جماعت خواندن، خواندن نوافل، سجده های طولانی، روزه گرفتن، صدقه دادن، دعا، انس با خدا، قرائت قرآن که آیهاش یک ختم قرآن است، احترام به بزرگان، مهربانی به کودکان، صله رحم، یتیم نوازی، توبه و استغفار، افطاری دادن به مؤمنان، صلوات بر محمد و آل محمد فرستادن، اخلاق خوب داشتن و در خدمت جامعه بودن، و بسیاری از اعمال دیگر حضرت فرمودهاند.
اما امیرمؤمنان علی بن ابی طالب (علیهالسلام) بعد از آن که رسول خدا این امور را فرمودند، بیان کردند: یا رسولالله، «ما افضل اعمال فی هذا الشهر»، بهترین عمل در این ماه چیست؟ آن اعمالی که عرض کردم که انشاءالله همه توفیق پیدا کنیم که انجام دهیم، امیر مؤمنان سؤال کردند که بهترین عمل در این ماه چیست؟ حضرت جواب دادند: «الورع ان محارم الله» دوری و نزدیک نشدن به گناه، بهترین عمل در این ماه گناه نکردن است، حتی نزدیک نشدن به محیط گناه، «افضل اعمال فی هذا الشهر الورع ان محارم الله»، این کلام رسول خدا است.
عزیزان، روزهداران، مؤمنان و نمازگزاران این ماه، ماه خدا است، انسانی که گناه میکند خود را از ماه خدا، ولو روزهدار باشد خارج می کند، چون ماه خدا با انسان گناهکار سنخیت ندارد، یک ماه است که انسان باید با بندگی خدا، با پاکی، با تزکیه و با دوری هرچه تمامتر از گناه و معصیت خودسازی کند و در یک فضای معنوی و انس با خدا در مسیر عبودیت الهی، جلب محبت خدا نماید که خداوند مقدرات خیر برای او تقدیر کند.
«قد افلح من تزکی و ذکر رسم ربه فصلی»، تزکیه باید کرد، در ظرف وجودمان نباید رذایل اخلاقی و سیاهی گناه باشد وگر نه اگر در ظرف وجودی ما میل به گناه وجود رذایل اخلاقی باشد، هر عبادتی هم کنیم، آلوده میشود. در یک ظرف اگر پر از لجن باشد آب زمزم هم در این ظرف کنیم آن آب زمزم هم لجن میشود، اگر در وجودمان رذائل و گناه باشد، هر عبادتی هم کنیم، هر قرائت قرآنی هم داشته باشیم، هر دعایی هم کنیم، آن دعا متلوّس میشود به رذالت های داخلی وجود ما.
«و علیه یسعد الکلمه الطیب»، به آسمان و به عرش، کلام پاک بالا میرود، انسانی که آلوده است به گناه، آن هم در ماه مبارک رمضان، هر عبادتی کند، آلوده میشود به گناه این انسان گناهکار، به رذایل اخلاقی انسان گناهکار، و صعود نمیکند. به همین خاطر فرمودهاند: «قد افلح من تزکی»، رستگار در این ماه کسی است که خود را از گناه و رذایل اخلاقی پاک گرداند، «و ذکر رسم ربه» آنگاه بر وجودش که پاک از گناه و رذایل اخلاقی است، نام خدا، یاد خدا، ذکر خدا و دعا قرار دهد، «فصلی» و سپس نماز گذارد که نماز این شخص، به آسمان میرود و کار صد هزار میکند، به همین خاطر مناسب دیدم که در این ماه پیرامون گناه به ویژه گناهانی که شایع است و مانع روزهداری کامل است، سخن بگویم.
گناه یعنی خلاف دستورات خدا عملی انجام دادن. گناهان یا کبیره هستند یا صغیره، گناهان کبائر، یعنی گناهانی که خداوند تهدید کرده است کسانی که این گناه را انجام میدهند عذاب آنها جهنم است، گناهان صغیره این گونه نیست اما اگر تکرار شود، فرد اصرار داشته باشد بر تکرار آن گناه، آن هم در حکم کبائر میشود.
یک تقسیمبندی گناه هم این چنین است: تقسیم گناه نسبت به ابزار انجام آن. گاهی گناهان چشمی است، گاهی گناهان زبانی است، گاهی گناهان سمعی است، گاهی گناهان تغذیهای است، گاهی گناهان دستی است، گاهی گناهان قدمی است، تمامی این گناهان ناشکری انسان از نعمت انسانیت و داشتن آن عضو است. امروز پیرامون گناهان چشمی به اختصار سخن میگویم.
خداوند چشم به انسان داده که یکی از شگفتیهای آفرینش است، یکی از معجزات آفرینش، سیستم و فیزیک چشم است. دارای یک ویژگیهای خاص و کیفیت بسیار پیچیده است که وقتی شیءای به هنگام نور در مقابلش قرار میگیرد، منعکس میشود، عملیات فیزیکی در آن صورت میگیرد و با اعصاب به مغز منتقل میشود.
این موهبت الهی که خداوند به انسان داده، انسان باید در طریقی استفاده کند که مسیر تعالی انسان باشد. اما اگر انسان آن را در مسیر گناه استفاده کند، هم ناشکری است و هم موجب سقوط انسان در باتلاق متعفن عذاب و ابتذال، و هم انسان در محیط زندگی دچار چالشهای عجیب روحی و روانی قرار میگیرد.
سه گناه چشمی محضر مبارک شما عرض میکنم: ۱- نگاه حرام، نگاه به نامحرم و نگاه به نوامیس مردم. آنچنان در متون فاخر دینی مثل قرآن و روایات در رابطه با این عمل به شدت سخن گفته شده، که انسان متوجه میشود گویا گناه چشم در ردیف گناهان عظیم و کبائر است. «قل للمؤمنین یقض من ابصارهم» ای رسولالله، به مؤمنان و مردان مؤمن بگو چشمهایشان از نامحرم را فرو بندند. اگر انسان نگاه به حرام کند آن نگاه حرام مقدمهای است برای گناه بزرگتر، هم خود گناه است و هم گناه در پی دارد.
برای زنان نیز هم چنین است، «قل للمؤمنات یقضضن من ابصارهم» یا رسولالله، به زنان مؤمن هم بگو که چشم از حرام فرو بندند. چشم وقتی محو گناه شد و در گناه ذوب شد، دل هم از طریق چشم، ذوب در گناه میشود، دل هم آلوده میشود، و دل که آلوده شد، انسان را به جایی میبرد که آنجا جز شیطان و شیاطین، گناه و معصیت وجود ندارد. به همین خاطر است گفتهاند از همین ابتدا انسان نگاهش را کنترل کند، نگاه به نامحرم نداشته باشد، چه نامحرم در محیطهای حقیقی، محیطهای اجتماعی، چه نامحرم در محیطهای مجازی، رسانههای تصویری.
امیر مؤمنان علی بن ابی طالب (علیهالسلام) میفرمایند: «الهو رائد الفتن» یک لحظه نگاه کردن، آغازی است برای دچار فتنهها شدن. چه بسیار گناهان و جنایاتی که با یک نگاه آغاز شده است. «العیون مسائد الشیطان»، چشمها دامهای شیطان هستند. و امام صادق (علیهالسلام) فرمودهاند: «النظر سهم من سهام ابلیس»، نگاه به نامحرم تیری است از تیرهای مسموم ابلیس، «و کم نظره اورثت حسره طویلا» چه بسیار یک نگاه که اندوه های طولانی به بار نیاورده است. گاهی یک نگاه، انسان را چنان دچار سقوط شخصیت میکند که سالهای سال باید پشیمان باشد و اندوه این نگاه برای او جز دریغ و ضربات جبران ناپذیر حقوقی، قضایی، اجتماعی و خانوادگی به بار نیاورده باشد.
به همین خاطر بسیاری از بزرگان بودهاند که وقتی نامحرم در مقابلشان قرار میگرفت، چشمشان بسته میشد، خودبهخود از بس اینان با دقت و مواظبت و خودسازی کرده بودند اینگونه شده بودند، چه داستانهایی که در این رابطه نیست که انسانهای مؤمن و متدین که عمری عبادت خدا کرده بودند با یک نگاه هر چه کِشته بودند به باد دادند.
دومین گناه چشمی، نگاه تجسسی است، نگاه بد و منفی به دیگران داشتن، تجسس کردن، تفحص کردن، به قوم، خویش و به محیط جامعه نگاه منفی داشتن، با نگاه بد دیگران را ارزیابی کردن، همه را بد دانستن، سوءظن داشتن، این هم گناه است. «یا ایها الذین آمنو اجتنبوا کثیرا من ظن، ان بعض ظن اسم ولا تجسسوا» خداوند میفرماید: ای مؤمنان، بپرهیزید از گمان بد به یکدیگر، بعضی از این گمانها، خود گناه است و موجب ازدیاد گناه و زایش گناه نیز میشود. در زندگی یکدیگر با نگاه منفی وارد نشوید، به هم اعتماد داشته باشید، نسبت به هم مهربان باشید، در فضای زندگی همدل باشید، بال هم باشید، مؤمنان بار هم نباشید، دست یکدیگر را بگیرید، نه پا بشکنید، نگاه بد و نگاه منفی به محیطهای اجتماعی، محیطهای خانوادگی، محیطهای اداری، این نگاه منفی به یکدیگر و گمان بد داشتن، این اسم است که موجب گناه میشود.
سومین گناه نگاهی و چشمی، نگاه بد و نگریستن به زندگی مادی دیگران است. خانوادهای یا شخصی است که از جهت مادی متموّل است، دارای مکنت مالی است، امکانات مالی مناسبی دارد، انسان نگاه به زندگی او کند، حسادت کند، مرتب اشکال کند، او از کجا آورده است، چرا من ندارم، او دارد، از کجا آورده، چگونه خرج میکند، نعوذبالله بگوید از راه حرام به دست آورده، این هم یک نگاه بد به زندگی مادی دیگران است و خداوند فرموده است این کار هم ممنوع است.
زندگی مادی انسان در دنیا هر چه بیشتر شود انسان را به خود بیشتر درگیر میکند و از مسیر عبادت، مسیر خدمت به مردم، مسیر معنویت بیشتر دور میکند. زندگی مادی بالا، بیش از آنکه آن در خدمت انسان باشد باید انسان در خدمت آن باشد، به همین خاطر خداوند در سوره زخرف این چنین گفته است: « وَلَوْلَا أَن یَکُونَ النَّاسُ أُمَّهً وَاحِدَه لَجَعَلْنَا لِمَن یَکْفُرُ بِالرَّحْمَنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفًا مِّن فَضَّهٍ وَمَعَارِجَ عَلَیْهَا یَظْهَرُونَ» اگر مردم خوف این نبود که همگی گمراه شوند، ما به کفار خانههایی میدادیم که سقف آنها از نقره باشد، خانههایی بسیار مجلل و مرتفع که باید با پلکانهای زریّن از آن بالا روند. « وَ لِبُیُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَ سُرُرًا عَلَیْهَا یَتَّکِـئونَ» تختها، خانهها و اتاقهای مجلل که در آن زندگی کنند، «و زخرفاً» و زیورآلات به این کفار میدادیم اما خوف از این است که مؤمنان ناراحت شوند، بگویند چرا خداوند به کفار اینچنین داده، و تحلیلی نکنند که خداوند به آنها اینقدر ثروت دنیا داده است که غرق در دنیا شوند، دنیایی که لهو و لعب است.
خداوند گاهی انسان را با ثروت عذاب میکند، با کفار این چنین می کند، خداوند میفرماید: اگر مؤمنان خوف نبود که بِبُرند از مسیر بندگی خدا، به کفار آنقدر پول میدادیم، امکانات میدادیم که غرق در این امکانات شوند و از مسیر خدا دور شوند و بعد میفرماید: ای مؤمنان «و ان کل ذلک» تمامی این اموری که ذکر شد این ثروتها «لما مطاع الحیاه الدنیا» اینها کالای زودگذر دنیا است، چیزی که ارزش دارد «و الاخره عند ربک للمتقین» آخرت است آخرت! و آخرت با چه به دست میآید با بندگی خدا.
خطبـه دوم
بسماللهالرحمنالرحیم
شما عزیزان نمازگزار، به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش میکنم چرا که تقوا کلید رستگاری و طریق جلب عنایات الهی است.
در خطبه دوم پیرامون چند موضوع بهاختصار سخن میگوئیم:
روز جمعه روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی است. خداوند در بین مخلوقاتش انسان را گرامی داشته و تکوین کرده و تمام عالم وجود را به جهت خدمت به انسان مقدّر، تقدیر و تنظیم کرده است. «لقد کرمنا بنی آدم» بی تردید ما بنیآدم، انسان را تکریم کردهایم. تمام نظام هستی برای انسان آفریده شده است «سخر لکم ما فی السماوات و ما فی الارض جمیعا» تمام عالم وجود، آسمان و زمین برای انسان آفریده شده است. پیامبران و کتب آسمانی برای انسان ارسال شدهاند، «شهر الرمضان الذی انزل فیه القرآن هدی الناس».
اما در طول تاریخ خط تضعیع حقوق بشر و پایمالی کرامت انسانی و جبهه انسانیت ستیزی با تمام شقاوت و جنایت در عرصه تاریخ وجود پیدا کرده و علیه انسانیت و مسیر تعالی انسانی اقدام کرده است، حتی با نام حقوق بشر و دفاع از حقوق بشر، علیه بشریت اقدام کرده است. شما میبینید از همان ابتدا فرعون و فرعونیان در مقابل انبیاء و خط دین مداری قرار گرفتهاند و الان نیز کشورهای استعمارگر با تمام شقاوت مقابل انسان و دین قرار گرفتهاند، به اسم حقوق بشر جنایتهای بینظیر در طول تاریخ میکنند. با تهاجم سخت و تهاجم نرم علیه بشریت اقدام کردهاند، به اسم آزادی جنایت در عراق و افغانستان و لبنان و فلسطین اشغالی و سرزمینهای اسلامی میکنند در آفریقا به اسم دفاع از مردم آفریقا، علیه مردم آفریقا کودتاها می کنند.
جهان در یک واژگونی مفاهیم قرار گرفته است، حقوق بشر کسانی از آن سخن میگویند که خود جنایتکار هستند مثل آمریکا و کشورهایی که مدافع حقوق بشر هستند در فضاهای رسانهای صهیونیستی به اسم مخالفین حقوق بشر معرفی میشوند. تنها راه حفظ حقوق بشر، حقوق بشر اسلامی است، تدین است، دین است و هم اینک انقلاب شکوهمند اسلامی ما خورشید فروزان دفاع حقوق بشر است و آنان میخواهند این خورشید را خاموش کنند لکن این خورشید خاموش شدنی نیست
روز دوشنبه، روز گرامیداشت مقام خبرنگار است. خبرنگاری رسالتی بزرگ و مقدس است، اطلاعرسانی سالم، تحلیلهای دقیق و دانش بنیان موجب میشود که فضا برای توسعه و پیشرفت فراهم شود به همین خاطر خبرنگاران عزیز باید در عرصه اطلاعرسانی، ارزیابی و تحلیلها با نگاهی الهی به این امر مهم بپردازند تا فضا برای توسعه، پیشرفت و تعالی جامعه مهیا شود، یاد و خاطره شهدای خبرنگار را نیز گرامی میداریم.
روز چهارشنبه دهم رمضان سالروز وفات حضرت خدیجه کبرا است. بانویی که در تاریخ انبیاء بینظیر بوده است، همسری پارسا، فداکار و جاننثار در راه رسالت و رسول خدا. چنان بودهاند که رسول خدا هر گاه نام این بزرگوار را میشنیدند بعد از وفاتش آزرده میشدند و یاد او را گرامی میداشتند، خداوند به این بزرگ بانو فرزندی داد که کوثر آل محمد لقب گرفت و فرزندانش و نسلش امامان معصوم گشت.
اخیراً در مجلس شورای اسلامی در رأیگیری برای وزرای پیشنهادی دولت سخنانی مطرح شد که به هیچ صورت مناسب نبود این سخنان از زبان نماینده ای مطرح شود. سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، افتخار ایران اسلامی است، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نماد اقتدار انقلاب اسلامی است، در دفاع سخت نظامی، در دفاع پیچیده فرهنگی و در عرصه توسعه و پیشرفت، هماینک سپاه پاسداران، پیشاهنگ در این امور است و اگر گاهی از سپاه عزیز فردی برای وزارت تقاضا میشود آنان با نگاه ولایتمدارانه در صورت ضرورت جهت خدمت به نظام و ولایت و دولت، فردی را معرفی میکنند و فرد معرفی شده را آزاد میگذارند تا در فضای دولتی مشغول شود.
به همین خاطر نگاه امام راحل این بود که اگر سپاه نبود مملکت هم نبود، نگاه مقام معظم رهبری حضرت آیتالله العظمی خامنهای (دامت برکاته) این چنین است که سپاه ستون استوار و عمود خیمه استورای و بقاء نظام است، نباید فردی این چنین سخنان نسنجیده با تحلیلهای غیر برهانی سخن بگوید، بنده در متن این جریان بودهام، به اصرار دولت از سپاه محترم پاسداران انقلاب اسلامی فردی که مورد نظر دولت بود، سپاه این پیشنهاد را قبول کردند بعد از چهار ماه، برای خدمت به نظام و خدمت به انقلاب نباید این موهبت سپاه در جهت خدمت به نظام و دولت نادیده انگاشته شود.
در آخر یک تذکری دارم به تمامی فضای استان در عرصه اقتصادی، استان ما یک استان بهرهمند از مواهب الهی است به ویژه در عرصه آبزیان، مردم غذای آنها از دریا است، باید مسئولان در عرصه صید و صیادی با طراحی دانش بنیان بتوانند خدماتی ویژه به صیادان دهند و امور صید و آبزیان، ارزان در خدمت مردم قرار گیرد. هماینک مردم در ماه مبارک رمضان گرانتر از بسیاری از مناطق ایران ماهی و میگو خریداری میکنند، چرا باید در استان بوشهر که کنار دریا است، مردم به ویژه قشر متوسط و فقیر نتوانند از آبزیان از ماهی و میگو استفاده کنند به خاطر گرانی؟ عادت غذایی مردم و رسم قضایی مردم با آبزیان است در اینجا، من از مسئولین تقاضا میکنم هم خدمات صیادی را تکمیل کنند و هم نظارت بر قیمت ها کنند و نگذارند که مردم پای سفرههایشان به جای غذا حسرت باشد!
مردمان استان بوشهر نجیب، پاک، انقلابی و ولایتمدار در خط حمایت از نظام این گونه متدیّن، شایسته است مسئولین در این رابطه اقدامات ویژه کنند، نباید قیمت آبزیان در کنار ساحل بوشهر، گرانتر از مناطق مرکزی ایران باشد، تکریم و احترام مردم واجب است، مراعات آداب و رسوم مردم و احترام به این آداب واجب است، بر تمامی مسئولین، نیروهای انتظامی تکریم کنند این مردم را، احترام کنند این مردم را، این مردم، مردمانی بینظیر هستند، مردمانی هستند که به گفته مقام معظم رهبری امتحان داده هستند، مردمان استان بوشهر تاریخی به تابناکی آفتاب دارند. مسئولین، نیروهای انتظامی، ادارات احترام کنید و خدمت، تکریم کنید، تعظیم کنید در مقابل این مردم. این مردم، مردمانی هستند که میراث داران علامه بلادی ها و رئیسعلی دلواری ها هستند. تاکنون مردم استان بوشهر یک ذره برای این مملکت، برای این انقلاب مسئله درست نکردهاند، بلکه هر گاه مسئلهای بوده، هرگاه مشکلی بوده به ید این مردم رفع شده است، مسئولین قدر این مردم را بدانید، نیروی انتظامی، مسئولین، ادارات احترام کنید و خدمت کنید.
خدایا در ظهور آقا امام زمان تعجیل بفرما.