نمازجمعه ۱ اردیبهشت ماه ۹۱
خطبـه اول
بسماللهالرحمنالرحیم
تقوا برترین راه جلب محبت الهی در حیات دنیوی است.
شما نمازگزار عزیز به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش میکنم چرا که تقوا بهترین زاد و توشه برای سعادت اخروی و برترین راه برای جلب محبت الهی در حیات دنیوی است.
یکی از ویژگیهای انسان مؤمن، اخلاق مداری است. انسان مؤمن، انسانی است که وجودش سراسر فضائل اخلاقی و حضورش در جامعه چون ستارهای فروزان در عرصهی ارائه آموزههای اخلاقی است.
انسان مؤمن دارای اخلاق عالیه اجتماعی است.
یکی از ابعاد مهم اخلاق، اخلاق اجتماعی است. انسان مؤمن دارای اخلاق عالیه اجتماعی است به طوری که وجودش در جامعه موجب آرامش، آسایش، هدایت و نوری است که همه مردم از آن استفاده میکنند به طوری که کمبود آن موجب نگرانی و کاهش رشد در عرصههای مختلف در جامعه میشود.
مراعات حقالناس یکی از ابعاد مهم اخلاق اجتماعی است.
یکی از ابعاد مهم اخلاق اجتماعی، مراعات حق الناس و مراعات حقوق مردم در عرصه جامعه است. ابتدائاً باید عرض کنم که حقوقی که بر گردن انسان است بر دو قسم است: حقالله مثل نماز و روز و حقالناس مثل اداء دیون اقتصادی. حقالناس به اعتبار نوع خود بر دو قسم است: حقالناس شخصی، مثل پرداخت حقوق کارگر به او توسط فردی که او را استخدام کرده است و حقالناس عمومی، مثل حفظ اموال عمومی در جامعه، به طور مثال یک درخت که در محیط عمومی است، از آن همه مردم است اگر کسی به آن لطمهای بزند به گردنش حقالناس عمومی است یعنی مردم همگی به گردن او حق دارند. حقالناس شخصی مثل این است که فردی در جامعه است، بر ما مقدم است، نوبت او است و فردی نوبت او را نادیده بگیرد، این حقالناس شخصی است. اما یک وقت حقالناس عمومی است. در مورد اول یک نفر به گردن انسان حق پیدا میکند اما در حقالناس عمومی همه مردم به گردن انسان حق پیدا می کنند.
حقالناس مالی و حقالناس عِرضی
چون محیط زیست حق عمومی است اگر فردی محیط زیست را آلوده کند حق الناس عمومی به گردنش میآید. این حقالناس به اعتبار افراد است اما حقالناس به اعتبار موضوع، به دو قسم تقسیم میشود: گاهی حقالناسِ مالی است مثل اینکه شخصی حقی به گردن انسان دارد ولی مالی و اقتصادی است، پولی به انسان قرض داده فردی آن را پرداخت نکند این حقالناس است، حقالناس مالی و اقتصادی است. گاهی حقالناس عِرضی و حق الناس آبرویی است، انسان در جامعه به ویژه در جامعه اسلامی باید آبروی همدیگر را حفظ کنند اگر خدایناکرده فردی آبروی مؤمنی را ببرد این حقالناس آبرویی و عِرضی به گردنش میآید.
تقدم حقالناس بر حق الله.
با توجه به این نکات که حقالله و حقالناس داریم، امیر مؤمنان علی بن ابیطالب (علیهالسلام) میفرمایند: «جعَلَ اللّهُ سُبْحانَهُ حُقوقَ عِبادِهِ مُقَدَّمَهً لِحُقُوقِهِ»[۱] خداوند مراعات حقوق مردم را مقدم بر حقوق خود دانسته است، یعنی این قدر حقالناس مهم است، زیرا هر کس حقوق مردم را ادا کند حقوق خداوند را نیز میتواند ادا کند. آن کسی که حق مردم را میخورد و حقوق مردم را نادیده می گیرد قطعاً نمیتواند حقوق خدا را بجا آورد.
یکی از مهمترین عبادات الهی برای انسان، اداء حق مردم و مراعات آن است. امام صادق (علیهالسلام) میفرماید: «مَا عَبدَاللهَ بِشَی ءٍ أفْضَلَ مِنْ أداءِ حَقَّ الْمُؤمِن»[۲] هیچ عبادتی بالاتر از اداء حق مؤمن نیست. امام عسکری (علیهالسلام) میفرماید: «أعْرَفُ النّاسِ بِحُقُوقِ إخْوانِهِ، وَأشَدُّهُمْ قَضاءً لَها، أعْظَمُهُمْ عِنْدَاللهِ شَأناً»[۳] هر کس که حق مردم را بشناسد و به خوبی ادا کند نزد خدا بالاترین رتبه را دارد.
حریم انسان مؤمن مانند حرمت خانه خدا است.
خداوند به انسان کرامت داده است، انسان مؤمن حریم دارد، انسان مسلمان حُرمت دارد، باید حقوق او مراعات شود، این قَدَر انسان مؤمن و مسلمان دارای حریم است و حرمت دارد که امام هادی میفرماید: حرمت انسان مؤمن از حرمت کعبه هم بالاتر است، «حرمه النبى و المؤمن اعظم من حرمه البیت»[۴] احترام و مراعات حریم پیامبر و انسان باایمان، بالاتر از حرمت و احترام خانه خدا است. امام صادق (ع) میفرماید: «لله عز وجل فی بلاده خمس حرم: حرمه رسول الله (صلى الله علیه وآله) وحرمه آل رسول الله صلى الله علیهم وحرمه کتاب الله عز وجل وحرمه کعبه الله وحرمه المؤمن»[۵] خداوند در جهان پنج حرم دارد: یک، «حرمه رسول الله (صلى الله علیه وآله)» یکی از آن ویژگیها و اموری که حریم و حرمت دارد حرمت رسول خدا است، دوم «حرمه آل رسول الله صلى الله علیهم» حرمت حریم رسول خدا. سوم «حرمه کتاب الله عز وجل» کتاب خداست و کتاب خدا حریم دارد، چهارم «حرمه کعبه الله» حرمت خانه خدا است، و پنجم «حرمه المؤمن» حرمت انسان مؤمن است، مؤمن حریم دارد. انسان باید در محیط زندگی حقوق مؤمن و حقوق انسان مسلمان را بشناسد و آن را پاس بدارد. اگر در جامعه مراعات حقوق همدیگر شود قطعا در جامعه بزهکاری، جنایت، اختلاف؛ تشتت، ناآرامی و تشنج پیش نخواهد آمد، این فرهنگ غنیِ اسلامی است که انسان باید در جامعه هم حقوق شخصی، هم حقوق عمومی، هم حقوق مالی و هم حقوق آبرویی انسان های مسلمان و مؤمن را حفظ کند.
اگر انسانی حریم انسانی دیگر را، حریم مسلمانی را و حریم مؤمنی را حفظ نکند، مال او را بخورد، غیبت او کند و یا آبروی او را ببرد، این بزرگترین ظلم در عرصه زندگی است، به همین خاطر امام صادق (ع) میفرماید: «الظلم فی الدنیا هو الظلمات فی الآخره»[۶] کسی که در دنیا به کسی ظلم میکند، حقوق مردم را مراعات نمیکند، حقوق مؤمنین و مسلمین را مراعات نمیکند چه از جهت مالی، چه از جهت آبرویی، دروغ، غیبت، تهمت، افترا، در مسائل زندگی، مسائل مالی و اقتصادی، دیگران را مراعات نمیکند، همه را میکوبد، همه را میزند، تمام اموال را میخواهد برای خودش باشد، و از آن طرف آبروی دیگران را میبرد، در آخرت دچار ظلمتهایی میشود که هیچ گاه نمیتواند توجیه کند و بتواند از فضای عذاب آخرت نجات پیدا کند. لذا خداوند می فرماید: «اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى»[۷] مردم، با یکدیگر به عدالت برخورد کنید، مراعات حریم یکدیگر را کنید که این مطابق با تقوا است و قریب به تقوا است.
خداوندا به همه ما توفیق مراعات تقوی عنایت بفرما …
خطبـه دوم
بسماللهالرحمنالرحیم
تقوا کلید رستگاری است.
شما عزیزان نمازگزار به ویژه خودم را به مراعات تقوای الهی سفارش میکنم چرا که تقوا کلید رستگاری و طریق جلب عنایات ویژهی الهی است.
در خطبه دوم به اختصار پیرامون چند موضوع سخن میگوییم.
مجاهدت و خدمات چشمگیر و بینظیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
روز شنبه، روز تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرمان امام راحل عظیمالشأن است و همچنین اعلام انقلاب فرهنگی در ایران اسلامی است. مجاهدت و خدمات گرانقدر و بینظیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کنار دیگر نیروهای مسلح، چنان چشمگیر است که تاریخ ایران و اسلام تاکنون به خود ندیده است. به همین خاطر شما میبینید که هم امام (رضواناللهتعالیعلیه) و هم مقام معظم رهبری در رابطه با سپاه تعبیرات بس بزرگی دارند.
تقویت نیروهای مسلح واجب و تضعیف آن حرام است.
نیروهای مسلح باید تقویت و حمایت شوند و هماینک با رشد چشمگیری که در تمامی عرصههای نرمافزار و سختافزار نظامی دارند و همچنین قدرت بالای میدانی عملیات و تولید منابع انسانی کارآمد در عرصههای مختلف و عملیاتهای بسیار کارشناسانهی ملی و فراملی، میرود که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، فصل نوینی در تاریخ نیروهای نظامی جهان برگشایند.
تقویت نیروهای مسلح و حمایت از آنان واجب و تضعیف آنان حرام است. همه باید بکوشند که سپاه عزیز، ارزش عزیز، بسیج گرانقدر و نیروی انتظامی با تمام توان مأموریتهای ابلاغی خود را به نحو احسن انجام دهند.
طرح جامع انقلاب فرهنگی در سطوح مختلف طراحی و اجرا گردد.
همچنین در عرصه انقلاب فرهنگی ما باید طرح جامع انقلاب فرهنگی در تمامی سطوح مختلف در ایران اسلامی طراحی و اجرایی کنیم. هماینک جهان سلطه با تهاجم فرهنگی، ایران اسلامی را نشانه گرفته است و این نیاز دارد به اینکه ستادی قوی در عرصه تدوین نقشهی جامع فرهنگی ایران ایجاد و شورای کارآمد در عرصه مدیریت فرهنگی ایران تدوین، ترسیم و ارائه نمایند.
مشکل گرد و غبار را با اندیشه کارشناسانه و علمی مدیریت کنید.
روز شنبه نیز آغاز هفته محیط زیست و روز زمین پاک است. به تمام تلاشگران در این عرصه تبریک عرض میکنیم و امیدواریم که همه مردم و مسئولین در رابطه با محیط زیست و زمین پاک تلاشی وافر داشته باشند، اما متأسفانه سالهاست که مردم غرب و جنوب ایران به گردوغبار و شرایط ویژه مبتلا هستند که هماینک نیز در این استان مشاهده میکنید. بارها عرض کردهام و بارها بیان شده است، یک پدیدهی غیراصولی که در محیط زیست ایجاد میشود تمام سیستمهای زیستی انسان و محیط به هم میریزد و این گرد و غبار نیز اینچنین است. چندسال میگذرد و در این رابطه مسئولین نتوانستهاند اندیشهای کارشناسانه و علمی و سپس مسئله را مدیریت کنند.
تا کی باید مردم این گردوغبار را ببینند؟ بیماریهای قلبی، تنفسی و آلرژی های مختلف را بر محیط، زندگی و شخص خود ببینند؟ اگر مشکلات منطقهای است بنشینید و حل کنید، اگر مشکلات ملی است با کارآمدی و تلاش این مسئله را حل کنید. این گردوغبارها گذشته از بیماریها و مشکلاتی که دارد سیستمهای حمل و نقل هوایی و دریایی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد، امیدوارم انشاءالله این عزیزان که همواره تلاش میکنند بر تلاششان بیفزایند و این مشکل را نیز انشاءالله حل کنند.
جوانان عزیز به دنبال تحصیلات عالیه و مهارتهای فنی و حرفه ای باشند.
روز یکشنبه، روز ملی کارآفرینی و آغاز هفته مشاغل است. استان بوشهر استانی با ظرفیت و قابلیت بالا در عرصه عمران، توسعه صنعت و اشتغال زایی است. بنده ملاحظه میکنم که مسئولین با جدیت تلاش میکنند و کار میکنند و فضا را برای اشتغال آماده میکنند اما مشکلاتی در کار است که آن مشکلات پیچیدگی خاص خود دارد. بخشی از این پیچیدگیها در عرصه عدم مهارت در حوزه کار است من به جوانان و عزیزان سفارش میکنم که تحصیلات عالیه را دنبال کنید، به فنی و حرفهایها مراجعه کنید، به مهارت خود در عرصه مشاغل مورد نیاز استان توجه کنید و از آن طرف مسئولین نیز با تمام توان فضا را برای ایجاد اشتغالِ عزیزان به ویژه جوانان این استان فراهم کنند که شغل، منشأ خیرات و برکات بسیار زیادی برای انسان و خانوادههای آنها است. این تقاضا را از همه مسئولین عزیز دارم و در فضایی دیگر هم شما اطلاع دارید که از جهت قانون و از جهت مسائل اقتصادی الان شرایط ویژهای است امیدوارم انشاءالله با تدبیر مسئولین و از آن طرف جوانان ما، هماهنگ بتوانند انشاءالله فضا را برای اشتغال آماده کنند.
پرداخت به موقع حقوق کارگران
روز سه شنبه، روز کار و کارگر و گرامیداشت کارگران عزیز است. همواره نقش کارگر در رشد و توسعه اقتصاد و پیشرفت جامعه گوشزد شده است. در این رابطه من میخواهم یک نکته عرض کنم و آن این است الان بسیاری از کارگران در استان بوشهر با عدم پرداخت حقوقشان از طرف کارفرمایان مواجه هستند، این عزیزان دچار مشکلات اقتصادی شدهاند مراجعه میکنند، کارفرمایان هم بیان میکنند که در دستشان سرمایه نیست، امیدوارم انشاءالله تمامی کارفرمایان و تمامی کسانی که کارگران را جهت رونق کار خود به خدمت میگیرند حقوق این عزیزان را به موقع پرداخت کنند، این عزیزان زندگی دارند، خانواده دارند، برنامه دارند، برخی مواقع بیان میشود که حقوق آنها را سه ماه پرداخت نکردهاند این صحیح نیست. رسول خدا (صلیالله علیه واله وسلم) میفرمایند: عرق کارگر نباید خشک شود الّا اینکه کارفرما حقوق او را پرداخت کند. عزیزان، کارگران قشر زحمتکش و فقیر جامعه ما هستند و اینها گذشته از اینکه باید حقوقشان به موقع پرداخت شود باید کمک هم شوند، کمک که نمیکنید حقوقشان را هم نباید پرداخت کنید؟ امیدوارم انشاءالله از این به بعد شاهد این امور نباشیم.
السلام علیک یا فاطمه الزهرا …